18. KHAGGAVISĀṆASUTTANIDDESO - DIỄN GIẢI KINH SỪNG TÊ NGƯU
|
CATUTTHO VAGGO - PHẨM THỨ TƯ
|
Nguồn: Tam Tạng
Pāli - Sinhala thuộc Buddha Jayanti Tripitaka Series (BJTS) |
Lời tiếng Việt:
Tỳ khưu Indacanda |
Trang 602: |
Trang 603:
|
▪ 18 - 04 - 01
|
▪ 18 - 04 - 01 |
(III) Kinh Con Tê Ngưu
Một Sừng (Sn 6): |
Rasesu gedhaṃ akaraṃ alolo
anaññaposī sapadānacārī,
kule kule appaṭibaddhacitto
eko care khaggavisāṇakappo.
|
Không khởi sự
thèm khát ở các vị nếm, không tham lam,
không nuôi
dưỡng kẻ khác, đi khất thực theo tuần tự từng nhà,
có tâm không bị
ràng buộc vào nhà này nhà nọ,
nên sống một
ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).
|
65. Không tham đắm
các vị,
Không tác động, không tham,
Không nhờ ai nuôi dưỡng,
Chỉ khất thực từng nhà.
Đối với mọi gia đ́nh,
Tâm không bị trói buộc,
Hăy sống riêng một ḿnh
Như tê ngưu một sừng.
(Kinh
Tập, chương I) |
Rasesu gedhaṃ akaraṃ alolo ti -
Raso ti mūlaraso khandharaso tacaraso pattaraso puppharaso
phalaraso, ambilaṃ madhuraṃ tittakaṃ kaṭukaṃ loṇikaṃ khārikaṃ
lapilaṃ kasāvo sāduṃ asāduṃ sītaṃ uṇhaṃ. Santeke samaṇabrāhmaṇā
rasagiddhā, te jivhaggena rasaggāni pariyesantā āhiṇḍanti. Te
ambilaṃ labhitvā anambilaṃ pariyesanti, anambilaṃ labhitvā
ambilaṃ pariyesanti, madhuraṃ labhitvā amadhuraṃ pariyesanti,
amadhuraṃ labhitvā madhuraṃ pariyesanti, tittakaṃ labhitvā
atittakaṃ pariyesanti, atittakaṃ labhitvā tittakaṃ pariyesanti,
kaṭukaṃ labhitvā akaṭukaṃ pariyesanti akaṭukaṃ labhitvā kaṭukaṃ
pariyesanti, loṇikaṃ labhitvā aloṇikaṃ pariyesanti, aloṇikaṃ
labhitvā loṇikaṃ pariyesanti, khārikaṃ labhitvā akhārikaṃ
pariyesanti, akhārikaṃ labhitvā khārikaṃ pariyesanti, kasāvaṃ
labhitvā akasāvaṃ pariyesanti, akasāvaṃ labhitvā kasāvaṃ
pariyesanti, lapilaṃ labhitvā alapilaṃ pariyesanti, alapilaṃ
labhitvā lapilaṃ pariyesanti, sāduṃ labhitvā asāduṃ pariyesanti,
asāduṃ labhitvā sāduṃ pariyesanti, sītaṃ labhitvā uṇhaṃ
pariyesanti, uṇhaṃ labhitvā sītaṃ pariyesanti. Te yaṃ yaṃ
labhanti tena tena na tussanti, aparāparaṃ pariyesanti,
manāpikesu rasesu rattā giddhā gadhitā mucchitā ajjhopannā,
laggā laggitā paḷibuddhā, sā rasataṇhā tassa paccekabuddhassa
pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvakatā āyatiṃ
anuppādadhammā. Tasmā so paccekasambuddho paṭisaṅkhā yoniso
āhāraṃ āhāreti, neva davāya na madāya na maṇḍanāya na
vibhūsanāya yāvadeva imassa kāyassa ṭhitiyā yāpanāya
vihiṃsūparatiyā brahmacariyānuggahāya, itipurāṇaṃ ca vedanaṃ
paṭihaṅkhāmi, navaṃ ca vedanaṃ na uppādessāmi, yātrā ca me
bhavissati anavajjatā ca phāsuvihāro ca.
|
|
Trang 604: |
Trang 605: |
Yathā vaṇaṃ ālimpeyya yāvadeva
ropanatthāya, yathā vā pana akkhaṃ abbhañjeyya yāvadeva bhārassa
nittharaṇatthāya, yathā vā pana puttamaṃsaṃ āhāraṃ āhareyya
yāvadeva kantārassa nittharaṇatthāya; evameva so
paccekasambuddho paṭisaṅkhā yoniso āhāraṃ āhāreti, neva davāya
na madāya na maṇḍanāya na vibhūsanāya yāvadeva imassa kāyassa
ṭhitiyā yāpanāya vihiṃsūparatiyā brahmacariyānuggahāya, iti
purāṇaṃ ca vedanaṃ paṭihaṅkhāmi, navaṃ ca vedanaṃ na
uppādessāmi, yātrā ca me bhavissati anavajjatā ca phāsuvihāro
cāti rasataṇhaṃ pajahati vinodeti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti,
rasataṇhāya ārato virato paṭivirato nikkhanto nissaṭo vippamutto
visaññutto vimariyādikatena cetasā viharatī ’ti - rasesu gedhaṃ.
Alolo ti loluppaṃ vuccati taṇhā, yo rāgo sārāgo –pe–
abhijjhā lobho akusalamūlaṃ. Sā loluppā taṇhā tassa
paccekasambuddhassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā
anabhāvakatā āyatiṃ anuppādadhammā, tasmā paccekasambuddho alolo
’ti - rasesu gedhaṃ akaraṃ alolo.
|
|
Anaññaposī sapadānacārī ti -
Anaññaposī ti so paccekasambuddho attānaññeva poseti na
paranti.
|
|
“Anaññaposiṃ aññātaṃ dantaṃ sāre
patiṭṭhitaṃ,
khīṇāsavaṃ vantadosaṃ tamahaṃ brūmi brāhmaṇan ”ti.
|
“Vị không nuôi dưỡng kẻ khác, đă được
biết tiếng, đă được rèn luyện, đă đứng vững ở cốt lơi, có lậu
hoặc đă được cạn kiệt, có sân hận đă được tẩy trừ, Ta gọi vị ấy
là Bà-la-môn.” |
Anaññaposī sapadānacārī ti so
paccekasambuddho pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya
gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisati rakkhiteneva kāyena
rakkhitāya vācāya rakkhitena cittena upaṭṭhitāya satiyā
saṃvutehi indriyehi okkhittacakkhu iriyāpathasampanno, kulākulaṃ
anatikkamanto piṇḍāya caratī ’ti - anaññaposī sapadānacārī.
|
|
Kule kule appaṭibaddhacitto ti
dvīhi kāraṇehi paṭibaddhacitto hoti: attānaṃ vā nīcaṃ ṭhapento
paraṃ uccaṃ ṭhapento paṭibaddhacitto hoti, attānaṃ vā uccaṃ
ṭhapento paraṃ nīcaṃ ṭhapento paṭibaddhacitto hoti.
|
|
Trang 606: |
Trang 607:
|
Kathaṃ attānaṃ nīcaṃ ṭhapento paraṃ uccaṃ
ṭhapento paṭibaddhacitto hoti? ‘Tumhe me bahūpakārā, ahaṃ tumhe
nissāya labhāmi
cīvara-piṇḍapāta-senāsana-gilānapaccayabhesajja-parikkhāraṃ yepi
me aññe dātuṃ vā kātuṃ vā maññanti, tumhe nissāya tumhe
sampassantā yampi me porāṇaṃ mātāpettikaṃ nāmagottaṃ, tampi me
annarahitaṃ, tumhehi ahaṃ ñāyāmi asukassa kulupako asukāya
kulupako ’ti. Evaṃ attānaṃ nīcaṃ ṭhapento paraṃ uccaṃ ṭhapento
paṭibaddhacitto hoti.
|
|
Kathaṃ attānaṃ uccaṃ ṭhapento paraṃ nīcaṃ
ṭhapento paṭibaddhacitto hoti? Ahaṃ tumhākaṃ bahūpakāro, tumhe
maṃ āgamma buddhaṃ saraṇaṃ gatā, dhammaṃ saraṇaṃ gatā, saṅghaṃ
saraṇaṃ gatā, pāṇātipātā paṭiviratā, adinnādānā paṭiviratā,
kāmesu micchācārā paṭiviratā, musāvādā paṭiviratā
surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratā. Tumhākaṃ ahaṃ uddesaṃ
demi, paripucchaṃ demi, uposathaṃ ācikkhāmi, navakammaṃ
adhiṭṭhāmi. Atha ca pana tumhe maṃ ujjhitvā aññe sakkarotha
garukarotha mānetha pujethāti. Evaṃ attānaṃ uccaṃ ṭhapento paraṃ
nīcaṃ ṭhapento paṭibaddhacitto hoti.
|
|
Kule kule appaṭibaddhacitto ti so
paccekasambuddho kulapaḷibodhena appaṭibaddhacitto hoti,
gaṇapaḷibodhena appaṭibaddhacitto hoti, āvāsapaḷibodhena
appaṭibaddhacitto hoti, cīvarapaḷibodhena appaṭibaddhacitto
hoti, piṇḍapātapaḷibodhena appaṭibaddhacitto hoti,
senāsanapaḷibodhena appaṭibaddhacitto hoti,
gilānapaccayabhesajjaparikkhārapaḷibodhena appaṭibaddhacitto
hotī ’ti - kule kule appaṭibaddhacitto, eko care
khaggavisāṇakappo. |
|
Tenāha so paccekasambuddho:
“Rasesu gedhaṃ akaraṃ alolo
anaññaposī sapadānacārī,
kule kule appaṭibaddhacitto
eko care khaggavisāṇakappo ”ti.
|
V́ thế, vị Phật Độc Giác ấy đă nói rằng:
“Không khởi sự
thèm khát ở các vị nếm, không tham lam,
không nuôi
dưỡng kẻ khác, đi khất thực theo tuần tự từng nhà,
có tâm không bị
ràng buộc vào nhà này nhà nọ,
nên sống một
ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).”
|
▪ 18 - 04 - 02
|
▪ 18 - 04 - 02
|
Pahāya pañcāvaraṇāni cetaso
upakkilese byapanujja sabbe,
anissito chetva sinehadosaṃ
eko care khaggavisāṇakappo. |
Sau khi dứt bỏ
năm pháp che lấp của tâm,
sau khi xua
đuổi hẳn tất cả các tùy phiền năo,
không nương
tựa, sau khi cắt đứt thương yêu và sân hận,
nên sống một
ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).
|
66. Từ bỏ năm triền cái
Che đậy trói buộc tâm,
Đối với mọi kiết sử,
Hăy trừ khử, dứt sạch,
Không y cứ nương tựa,
Chặt đứt ái sân hận,
Hăy sống riêng một ḿnh
Như tê ngưu một sừng.
(Kinh
Tập, chương I) |
Pahāya pañcāvaraṇāni cetaso ti so
paccekasambuddho kāmacchandanīvaraṇaṃ pahāya pajahitvā vinodetvā
byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvā, byāpādanīvaraṇaṃ –
thīnamiddhanīvaraṇaṃ – uddhaccakukkuccanīvaraṇaṃ –
vicikicchānīvaraṇaṃ pahāya pajahitvā vinodetvā byantīkaritvā
anabhāvaṃ gametvā vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi
savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānānaṃ
upasampajja viharatī ’ti - pahāya pañcāvaraṇāni cetaso.
|
|
Trang 608: |
Trang 609:
|
Upakkilese byapanujja sabbe ti rāgo
cittassa upakkileso, doso cittassa upakkileso, moho cittassa
upakkileso, kodho – upanāho –pe– sabbākusalābhisaṅkhārā cittassa
upakkilesā. Upakkilese byapanujja sabbe ti sabbe cittassa
upakkilese byapanujja panuditvā pajahitvā vinodetvā
byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvā ’ti - upakkilese byapanujja
sabbe.
|
|
Anissito chetva sinehadosan ti -
Anissito ti dve nissayā: taṇhānissayo ca diṭṭhinissayo ca.
–pe– ayaṃ taṇhānissayo –pe– ayaṃ diṭṭhinissayo. Sineho ti
dve sinehā: taṇhāsneho ca diṭṭhisneho ca –pe– ayaṃ taṇhāsneho
–pe– ayaṃ diṭṭhisneho. Doso ti “yo cittassa āghāto
paṭighāto paṭighaṃ paṭivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso
sampadoso cittassa byāpatti manopadoso kodho kujjhanā
kujjhitattaṃ doso dussanā dussitattaṃ byāpatti byāpajjanā
byāpajjitattaṃ [virodho paṭivirodho] caṇḍikkaṃ asuropo
anattamanatā cittassa.” Anissito chetva sinehadosan ti so
paccekasambuddho taṇhāsnehaṃ ca diṭṭhisnehaṃ ca dosaṃ ca chetvā
ucchinditvā samucchinditvā pajahitvā vinodetvā byantīkaritvā
anabhāvaṃ gametvā cakkhuṃ anissito, sotaṃ anissito –pe–
diṭṭhasutamutaviññātabbe dhamme anissito anallīno anupagato
anajjhosito anadhimutto nikkhanto nissaṭo vippamutto visaññutto
vimariyādīkatena cetasā viharatī ’ti - anissito chetva
sinehadosaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.
|
|
Tenāha so paccekasambuddho:
“Pahāya pañcāvaraṇāni cetaso
upakkilese byapanujja sabbe,
anissito chetva sinehadosaṃ
eko care khaggavisāṇakappo ”ti.
|
V́ thế, vị Phật Độc Giác ấy đă nói rằng:
“Sau khi dứt bỏ
năm pháp che lấp của tâm,
sau khi xua
đuổi hẳn tất cả các tùy phiền năo,
không nương
tựa, sau khi cắt đứt thương yêu và sân hận,
nên sống một
ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).”
|
Trang 610: |
Trang 611: |
▪ 18 - 04 - 03 |
▪ 18 - 04 - 03 |
Vipiṭṭhikatvāna sukhaṃ dukhaṃ ca
pubbeva ca somanassadomanassaṃ,
laddhānupekkhaṃ samathaṃ visuddhaṃ
eko care khaggavisāṇakappo.
|
Sau khi đă bỏ
lại sau lưng lạc và khổ,
cùng với hỷ và
ưu ngay trước đây,
sau khi đạt
được xả và sự vắng lặng thanh tịnh,
nên sống một
ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).
|
67. Hăy xoay lưng trở lại
Đối với lạc và khổ,
Cả đối với hỷ ưu,
Được cảm thọ từ trước,
Hăy chứng cho được xả,
An chỉ và thanh tịnh;
Hăy sống riêng một ḿnh
Như tê ngưu một sừng.
(Kinh
Tập, chương I) |
Vipiṭṭhikatvāna sukhaṃ dukhaṃ ca
pubbeva ca somanassadomanassan ti so paccekasambuddho
sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva
somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ
upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharatī ’ti
- vipiṭṭhikatvāna sukhaṃ dukhaṃ ca pubbeva ca
somanassadomanassaṃ.
|
|
Laddhānupekkhaṃ samathaṃ visuddhan
ti - Upekkhā ti yā catutthajjhāne upekkhā upekkhāyanā
ajjhupekkhanā cittasamatho cittapassaddhatā majjhattatā
cittassa. Samatho ti “yā cittassa ṭhiti saṇṭhiti
avaṭṭhiti avisāhāro avikkhepo avisāhaṭamānasatā samatho
samādhindriyaṃ samādhibalaṃ sammāsamādhi,” catutthajjhāne
upekkhā ca samatho ca suddhā honti visuddhā pariyodātā anaṅgaṇā
vigatūpakkilesā mudubhūtā kammaniyā ṭhitā āneñjappattā.
Laddhānupekkhaṃ samathaṃ visuddhan ti catutthajjhānupekkhaṃ
ca samathaṃ ca laddhā labhitvā vinditvā paṭilabhitvā ’ti -
laddhānupekkhaṃ samathaṃ visuddhaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.
|
|
Tenāha so paccekasambuddho:
“Vipiṭṭhikatvāna sukhaṃ dukhaṃ ca
pubbeva ca somanassadomanassaṃ,
laddhānupekkhaṃ samathaṃ visuddhaṃ
eko care khaggavisāṇakappo ”ti.
|
V́ thế, vị Phật Độc Giác ấy đă nói rằng:
“Sau khi đă bỏ
lại sau lưng lạc và khổ,
cùng với hỷ và
ưu ngay trước đây,
sau khi đạt
được xả và sự vắng lặng thanh tịnh,
nên sống một
ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).”
|
Trang 612: |
Trang 613: |
▪ 18 - 04 - 04
|
▪ 18 - 04 - 04
|
Āraddhaviriyo paramatthapattiyā
alīnacitto akusītavutti,
daḷhanikkamo thāmabalūpapanno
eko care khaggavisāṇakappo.
|
Có sự ra sức
tinh tấn để đạt đến chân lư tối thượng,
có tâm không
thụ động, có sự thực hành không biếng nhác,
có sự cố gắng
bền bỉ, có được sức mạnh và năng lực,
nên sống một
ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).
|
68. Tinh cần và tinh tấn,
Đạt được lư chân đế,
Tâm không c̣n thụ động,
Không c̣n có biếng nhác,
Kiên tŕ trong cố gắng,
Dơng lực được sanh khởi,
Hăy sống riêng một ḿnh
Như tê ngưu một sừng.
(Kinh
Tập, chương I) |
Āraddhaviriyo paramatthapattiyā ti
paramatthaṃ vuccati amataṃ nibbānaṃ, “yo so sabbasaṅkhārasamatho
sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhakkhayo virāgo nirodho nibbānaṃ.”
Paramatthassa pattiyā lābhāya paṭilābhāya adhigamāya phusanāya
sacchikiriyāya āraddhaviriyo viharati, akusalānaṃ dhammānaṃ
pahānāya kusalānaṃ dhammānaṃ sampadāya thāmavā daḷhaparakkamo
anikkhittadhuro kusalesu dhammesū ’ti - āraddhaviriyo
paramatthapattiyā.
|
|
Alīnacitto akusītavuttī ti so
paccekasambuddho anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ
anuppādāya chandaṃ janeti vāyamati viriyaṃ ārabhati cittaṃ
paggaṇhāti padahati, uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ
pahānāya –pe– anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādāya –pe–
uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā asammosāya bhīyobhāvāya
vepullāya bhāvanāya pāripūriyā chandaṃ janeti vāyamati viriyaṃ
ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahatī ’ti evampi ‘alīnacitto
akusītavutti.’ Athavā kāmaṃ taco ca nahāru ca aṭṭhī ca
avasissatu sarīre upasussatu maṃsalohitaṃ. Yaṃ taṃ purisathāmena
purisabalena purisaviriyena purisaparakkamena pattabbaṃ na taṃ
apāpuṇitvā viriyassa santhānaṃ bhavissatīti cittaṃ paggaṇhāti
padahati; evampi ‘alīnacitto akusītavutti.’
|
|
“Nāsissaṃ na pivissāmi vihārato na
nikkhame,
napi passaṃ nipāteyyaṃ taṇhāsalle anūhate ”ti.
Cittaṃ paggaṇhāti padahati, evampi ‘alīnacitto akusītavutti.’
|
|
“Na tāvāhaṃ imaṃ pallaṅkaṃ bhindissāmi
yāva me na anupādāya āsavehi cittaṃ vimuccissatī ”ti cittaṃ
paggaṇhāti padahati, evampi ‘alīnacitto akusītavutti.’
|
|
“Na tāvāhaṃ imamhā āsanā uṭṭhahissāmi,
yāva me na anupādāya āsavehi cittaṃ vimuccissatī ”ti cittaṃ
paggaṇhāti padahati, evampi ‘alīnacitto akusītavutti.’
|
|
Trang 614: |
Trang 615:
|
“Na tāvāhaṃ imamhā caṅkamā orohissāmi –
vihārā nikkhamissāmi – aḍḍhayogā nikkhamissāmi – pāsādā
nikkhamissāmi – hammiyā nikkhamissāmi – guhāya nikkhamissāmi –
lenā nikkhamissāmi – kuṭiyā nikkhamissāmi – kūṭāgārā
nikkhamissāmi – aṭṭā nikkhamissāmi – mālā nikkhamissāmi –
uddaṇḍā nikkhamissāmi – upaṭṭhānasālāya nikkhamissāmi – maṇḍapā
nikkhamissāmi – rukkhamūlā nikkhamissāmi yāva me na anupādāya
āsavehi cittaṃ vimuccissatī ”ti cittaṃ paggaṇhāti padahati,
evampi ‘alīnacitto akusītavutti.’
|
|
“Imasmiṃ yeva pubbaṇhasamaye ariyadhammaṃ
āharissāmi samāharissāmi adhigacchissāmi phassayissāmi
sacchikarissāmī ”ti cittaṃ paggaṇhāti padahati, evampi
‘alīnacitto akusītavutti.’ “Imasmiṃ yeva majjhantikasamaye –pe–
sāyaṇhasamaye – purebhattaṃ – pacchābhattaṃ – purimayāmaṃ –
majjhimayāmaṃ – pacchimayāmaṃ – kāḷe – juṇhe – vasse – hemante –
gimhe – purime vayokhandhe – majjhime vayokhandhe – pacchime
vayokhandhe ariyadhammaṃ āharissāmi samāharissāmi
adhigacchissāmi phassayissāmi sacchikarissāmī ”ti cittaṃ
paggaṇhāti padahati, evampi ‘alīnacitto akusītavutti.’
|
|
Daḷhanikkamo thāmabalūpapanno ti -
Daḷhanikkamo ti so paccekasambuddho daḷhasamādāno ahosi
avaṭṭhitasamādāno kusalesu dhammesu kāyasucarite vacīsucarite
manosucarite dānasaṃvibhāge sīlasamādāne uposathūpavāse
matteyyatāya petteyyatāya sāmaññatāya brahmaññatāya
kulejeṭṭhāpacāyitāya aññataraññataresu adhikusalesu dhammesū’
’ti - daḷhanikkamo. Thāmabalūpapanno ti so
paccekasambuddho thāmena ca balena ca viriyena ca parakkamena ca
paññāya ca upeto hoti samupeto upagato samupagato upapanno
sampanno samannāgato ’ti - daḷhanikkamo thāmabalūpapanno, eko
care khaggavisāṇakappo.
|
|
Tenāha so paccekasambuddho:
“Āraddhaviriyo paramatthapattiyā
alīnacitto akusītavutti,
daḷhanikkamo thāmabalūpapanno
eko care khaggavisāṇakappo ”ti.
|
V́ thế, vị Phật Độc Giác ấy đă nói rằng:
“Có sự ra sức
tinh tấn để đạt đến chân lư tối thượng,
có tâm không
thụ động, có sự thực hành không biếng nhác,
có sự cố gắng
bền bỉ, có được sức mạnh và năng lực,
nên sống một
ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).”
|
Trang 616:
|
Trang 617:
|
▪ 18 - 04 - 05
|
▪ 18 - 04 - 05
|
Paṭisallānaṃ jhānamariñcamāno
dhammesu niccaṃ anudhammacārī,
ādīnavaṃ sammasitā bhavesu
eko care khaggavisāṇakappo. |
Trong khi không
bỏ phế việc thiền tịnh, việc tham thiền,
là người thường
xuyên thực hành thuận pháp đối với các pháp,
là người nhận
chân được sự bất lợi ở các hữu,
nên sống một
ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).
|
69. Không từ bỏ độc cư,
Hạnh viễn ly thiền định,
Thường thường sống hành tŕ,
Tùy pháp trong các pháp.
Chơn chánh nhận thức rơ,
Nguy hiểm trong sanh hữu,
Hăy sống riêng một ḿnh
Như tê ngưu một sừng.
(Kinh
Tập, chương I) |
Paṭisallānaṃ jhānamariñcamāno ti so paccekasambuddho
paṭisallānārāmo hoti paṭisallānarato ajjhattaṃ
cetosamathamanuyutto anirākatajjhāno vipassanāya samannāgato
brūhetā suññāgārānaṃ, jhāyī jhānarato ekattamanuyutto
sadatthagaruko ’ti - paṭisallānaṃ. Jhānamariñcamāno ti so
paccekasambuddho dvīhi kāraṇehi jhānaṃ na riñcati: anuppannassa
vā paṭhamassa jhānassa uppādāya yutto payutto saṃyutto āyutto
samāyutto, anuppannassa vā dutiyassa jhānassa – anuppannassa vā
tatiyassa jhānassa – anuppannassa vā catutthassa jhānassa
uppādāya yutto payutto saṃyutto āyutto samāyutto ’ti - evampi
‘jhānaṃ na riñcati.’ Athavā uppannaṃ vā paṭhamaṃ jhānaṃ āsevati
bhāveti bahulīkaroti, uppannaṃ vā dutiyaṃ jhānaṃ – uppannaṃ vā
tatiyaṃ jhānaṃ – uppannaṃ vā catutthaṃ jhānaṃ āsevati bhāveti
bahulīkaroti, evampi jhānaṃ na riñcatī ’ti - paṭisallānaṃ
jhānamariñcamāno.
|
|
Dhammesu niccaṃ anudhammacārī ti dhammā vuccanti cattāro
satipaṭṭhānā –pe– ariyo aṭṭhaṅgiko maggo. Katame anudhammā?
Sammāpaṭipadā anulomapaṭipadā apaccanīkapaṭipadā
anvatthapaṭipadā dhammānudhammapaṭipadā sīlesu paripūrakāritā
indriyesu guttadvāratā bhojane mattaññutā jāgariyānuyogo
satisampajaññā, ime vuccanti anudhammā. Dhammesu niccaṃ
anudhammacārī ti dhammesu niccakālaṃ dhuvakālaṃ satataṃ
samitaṃ abbokiṇṇaṃ poṅkhānupoṅkhaṃ udakomikajātaṃ
avīcisantatisahitaṃ phassitaṃ purebhattaṃ pacchābhattaṃ
purimayāmaṃ majjhimayāmaṃ pacchimayāmaṃ kāḷe juṇhe vasse hemante
gimhe purime vayokhandhe majjhime vayokhandhe pacchime
vayokhandhe carati viharati irīyati vatteti pāleti yapeti yāpetī
’ti - dhammesu niccaṃ anudhammacārī.
|
|
Trang 618:
|
Trang 619:
|
Ādīnavaṃ sammasitā bhavesū ti ‘sabbe saṅkhārā aniccā ’ti
ādīnavaṃ sammasitā bhavesu, ‘sabbe saṅkhārā dukkhā ’ti – ‘sabbe
dhammā anattā ’ti – ‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ
nirodhadhamman ’ti ādīnavaṃ sammasitā bhavesū ’ti - ādīnavaṃ
sammasitā bhavesu, eko care khaggavisāṇakappo.
|
|
Tenāha so paccekasambuddho:
“Paṭisallānaṃ jhānamariñcamāno
dhammesu niccaṃ anudhammacārī,
ādīnavaṃ sammasitā bhavesu
eko care khaggavisāṇakappo ”ti.
|
V́ thế, vị Phật Độc Giác ấy đă nói rằng:
“Trong khi
không bỏ phế việc thiền tịnh, việc tham thiền,
là người thường
xuyên thực hành thuận pháp đối với các pháp,
là người nhận
chân được sự bất lợi ở các hữu,
nên sống một
ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).”
|
▪ 18 - 04 - 06
|
▪ 18 - 04 - 06
|
Taṇhakkhayaṃ patthayaṃ appamatto
aneḷamūgo sutavā satīmā,
saṅkhātadhammo niyato padhānavā
eko care khaggavisāṇakappo.
|
Trong khi ước
nguyện sự diệt trừ tham ái, không xao lăng,
không ngây ngô
khờ khạo, có sự nghe nhiều, có niệm,
đă hiểu rơ Giáo
Pháp, đă được kiên cố, có sự nỗ lực,
nên sống một
ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).
|
70. Mong cầu đoạn diệt ái,
Sống hạnh không phóng dật,
Không đần độn câm ngọng,
Nghe nhiều, giữ chánh niệm.
Các pháp được giác sát,
Quyết định, chánh tinh cần.
Hăy sống riêng một ḿnh
Như tê ngưu một sừng.
(Kinh
Tập, chương I) |
Taṇhakkhayaṃ patthayaṃ appamatto ti
- Taṇhā ti rūpataṇhā –pe– dhammataṇhā. Taṇhakkhayaṃ
patthayan ti rāgakkhayaṃ dosakkhayaṃ mohakkhayaṃ gatikkhayaṃ
upapattikkhayaṃ paṭisandhikkhayaṃ bhavakkhayaṃ saṃsārakkhayaṃ
vaṭṭakkhayaṃ patthayanto icchanto sādiyanto pihayanto
abhijappanto ’ti - taṇhakkhayaṃ patthayaṃ. Appamatto ti
so paccekasambuddho sakkaccakārī sātaccakārī –pe– appamatto
kusalesu dhammesū ’ti - taṇhakkhayaṃ patthayaṃ appamatto.
|
|
Aneḷamūgo sutvā satīmā ti -
Aneḷamūgo ti so paccekasambuddho paṇḍito paññavā buddhimā
ñāṇī vibhāvī medhāvī. Sutavā ti so paccekasambuddho
bahussuto hoti, sutadharo sutasannicayo, ye te dhammā ādikalyāṇā
majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthā savyañjanā
kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti,
tathārūpāssa dhammā bahussutā honti, dhātā vacasā paricitā
manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā. Satimā ti so
paccekasambuddho satimā hoti paramena satinepakkena
samannāgatattā cirakatampi cirabhāsitampi saritā anussaritā ’ti
- aneḷamūgo sutavā satīmā.
|
|
Trang 620:
|
Trang 621:
|
Saṅkhātadhammo niyato padhānavā ti
saṅkhātadhammo vuccati ñāṇaṃ, “yā paññā pajānanā –pe– amoho
dhammavicayo sammādiṭṭhi. Saṅkhātadhammo ti so paccekasambuddho
saṅkhātadhammo ñātadhammo tulitadhammo tīritadhammo
vibhūtadhammo vibhāvitadhammo, ‘sabbe saṅkhārā aniccā ’ti
saṅkhātadhammo –pe– ‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ
nirodhadhamman ’ti saṅkhātadhammo ñātadhammo tulitadhammo
tīritadhammo vibhūtadhammo vibhāvitadhammo. Athavā tassa
paccekasambuddhassa khandhā saṅkhittā dhātuyo saṅkhittā
āyatanāni saṅkhittāni gatiyo saṅkhittā uppattiyo saṅkhittā
paṭisandhiyo saṅkhittā bhavā saṅkhittā saṃsārā saṅkhittā vaṭṭā
saṅkhittā. Athavā so paccekasambuddho khandhapariyante ṭhito
dhātupariyante ṭhito āyatanapariyante ṭhito gatipariyante ṭhito
uppattipariyante ṭhito paṭisandhipariyante ṭhito bhavapariyante
ṭhito saṃsārapariyante ṭhito vaṭṭapariyante ṭhito
[saṅkhārapariyante ṭhito] antimabhave ṭhito antimasamussaye
ṭhito antimadehadharo paccekasambuddho:
|
|
“Tassāyaṃ pacchimakoṭi carimoyaṃ
samussayo,
jātimaraṇasaṃsāro natthi tassa punabbhavo ”ti.
|
“Đối với vị ấy,
đây là lần cuối cùng, thân xác này là sau chót, việc sanh tử
luân hồi, việc sanh ra lần nữa không có đối với các vị ấy.” |
Taṃkāraṇā paccekasambuddho saṅkhātadhammo.
Niyato ti niyāmā vuccanti cattāro ariyamaggā, catūhi
ariyamaggehi samannāgatoti niyato, niyāmaṃ patto saṃpatto
adhigato phassito sacchikato ’ti - niyato. Padhānavā ti
padhānaṃ vuccati viriyaṃ, “yo cetasiko viriyārambho nikkamo
parakkamo uyyāmo vāyāmo ussāho ussoḷhi thāmo dhiti
asithilaparakkamo anikkhittachandatā anikkhittadhuratā
dhurasampaggāho viriyaṃ viriyindriyaṃ viriyabalaṃ sammāvāyāmo.”
So paccekasambuddho iminā padhānena upeto samupeto upagato
samupagato upapanno sampanno samannāgato. Tasmā so
paccekasambuddho padhānavā ’ti - saṅkhātadhammo niyato
padhānavā, eko care khaggavisāṇakappo.
|
|
Tenāha so paccekasambuddho:
“Taṇhakkhayaṃ patthayaṃ appamatto
aneḷamūgo sutavā satīmā,
saṅkhātadhammo niyato padhānavā
eko care khaggavisāṇakappo ”ti.
|
V́ thế, vị Phật Độc Giác ấy đă nói rằng:
“Trong khi ước
nguyện sự diệt trừ tham ái, không xao lăng,
không ngây ngô
khờ khạo, có sự nghe nhiều, có niệm,
đă hiểu rơ Giáo
Pháp, đă được kiên cố, có sự nỗ lực,
nên sống một
ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).”
|
Trang 622:
|
Trang 623:
|
▪ 18 - 04 - 07
|
▪ 18 - 04 - 07
|
Sīhova saddesu asantasanto
vāto va jālamhi asajjamāno,
padumaṃva toyena alippamāno
eko care khaggavisāṇakappo.
|
Không kinh sợ
tựa như con sư tử không kinh sợ các tiếng động,
không dính mắc
tựa như làn gió không bị dính mắc ở mạng lưới,
không bị lấm
nhơ tựa như đóa sen không bị lấm nhơ bởi nước,
nên sống một
ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).
|
71. Như sư tử, không động,
An tịnh giữa các tiếng,
Như gió không vướng mắc,
Khi thổi qua màn lưới.
Như hoa sen không dính,
Không bị nước thấm ướt,
Hăy sống riêng một ḿnh
Như tê ngưu một sừng.
(Kinh
Tập, chương I) |
Sīhova saddesu asantasanto ti yathā
sīho migarājā saddesu asantāsī anutrāsī aparisantāsī anubbiggo
anussaṅkī anutrāso abhīru acchambhī anutrāsī apalāyī,
paccekasambuddhopi saddesu asantāsī anutrāsī aparisantāsī
anubbiggo anussaṅkī anutrāso abhīru acchambhī anutrāsī apalāyī
pahīnabhayabheravo vigatalomahaṃso viharatī ’ti - sīhova saddesu
asantasanto.
|
|
Vātova jālamhi asajjamāno ti -
Vāto ti puratthimā vātā pacchimā vātā uttarā vātā dakkhiṇā
vātā sarajā vātā arajā vātā sītā vātā uṇhā vātā parittā vātā
adhimattā vātā kāḷavātā verambavātā pakkhavātā supaṇṇavātā
tālavaṇṭavātā vidhūpanavātā. Jālaṃ vuccati suttajālaṃ.
Yathā vāto jālamhi na sajjati, na gaṇhāti, na bajjhati, na
paḷibajjhati, evameva dve jālā taṇhājālaṃ ca diṭṭhijālaṃ ca –pe–
idaṃ taṇhājālaṃ –pe– idaṃ diṭṭhijālaṃ. Tassa paccekasambuddhassa
taṇhājālaṃ pahīnaṃ diṭṭhijālaṃ paṭinissaṭṭhaṃ; taṇhājālassa
pahīnattā diṭṭhijālassa paṭinissaṭṭhattā so paccekasambuddho
rūpe na sajjati, sadde na sajjati –pe–
diṭṭhasutamutaviññātabbesu dhammesu na sajjati, na gaṇhāti na
bajjhati na paḷibajjhati, nikkhanto nissaṭo vippamutto
visaññutto vimariyādīkatena cetasā viharatī ’ti - vātova jālamhi
asajjamāno.
|
|
Trang 624:
|
Trang 625:
|
Padumaṃva toyena alippamāno ti -
Padumaṃ vuccati padumapupphaṃ. Toyaṃ vuccati udakaṃ.
Yathā padumapupphaṃ toyena na lippati na palippati na upalippati
alittaṃ apalittaṃ anupalittaṃ, evameva dve lepā taṇhālepo ca
diṭṭhilepo ca –pe– ayaṃ taṇhālepo.
–pe– ayaṃ diṭṭhilepo. Tassa paccekasambuddhassa taṇhālepo pahīno
diṭṭhilepo paṭinissaṭṭho, taṇhālepassa pahīnattā diṭṭhilepassa
paṭinissaṭṭhattā so paccekasambuddho rūpe na lippati, sadde na
lippati –pe– diṭṭhasutamutaviññātabbesu dhammesu na lippati na
palippati na upalippati, alitto apalitto anupalitto nikkhanto
nissaṭo vippamutto visaññutto vimariyādīkatena cetasā viharatī
’ti - padumaṃca toyena alippamāno, eko caro khaggavisāṇakappo.
|
|
Tenāha so paccekasambuddho:
“Sīhova saddesu asantasanto
vātova jālamhi asajjamāno,
padumaṃva toyena alippamāno
eko care khaggavisāṇakappo ”ti.
|
V́ thế, vị Phật Độc Giác ấy đă nói rằng:
“Không kinh sợ
tựa như con sư tử không kinh sợ các tiếng động,
không dính mắc
tựa như làn gió không bị dính mắc ở mạng lưới,
không bị lấm
nhơ tựa như đóa sen không bị lấm nhơ bởi nước,
nên sống một
ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).”
|
▪ 18 - 04 - 08 |
▪ 18 - 04 - 08 |
Sīho yathā dāṭhābalī pasayha
rājā migānaṃ abhibhuyya cārī,
sevetha pantāni senāsanāni
eko care khaggavisāṇakappo.
|
Tựa như con sư
tử, có sức mạnh của các răng nanh, vua của các loài thú, có cuộc
sống thiên về khuất phục và chế ngự (các con thú khác), nên lai
văng các trú xứ xa vắng, nên sống một ḿnh tựa như sừng của loài
tê ngưu (chỉ có một).
|
72. Giống như con sư tử,
Với quai hà hùng mạnh,
Bậc chúa của loài thú,
Sống chinh phục chế ngự.
Hăy sống các trú xứ,
Nhàn tịnh và xa vắng,
Hăy sống riêng một ḿnh
Như tê ngưu một sừng.
(Kinh
Tập, chương I) |
Sīho yathā dāṭhābalī pasayha, rājā
migānaṃ abhibhuyya cārī ti yathā sīho migarājā dāṭhābalī
dāṭhāvudho sabbe tiracchānagate pāṇe abhibhuyya abhibhavitvā
ajjhottharitvā pariyādiyitvā madditvā carati viharati irīyati
vatteti pāleti yapeti yāpeti, paccekasambuddhopi paññābalī
paññāvudho sabbapāṇabhūte puggale paññāya abhibhuyya
abhibhavitvā ajjhottharitvā pariyādiyitvā madditvā carati
viharati irīyati vatteti pāleti yapeti yāpetī ’ti - sīho yathā
dāṭhābalī pasayha, rājā migānaṃ abhibhuyya cāri.
|
|
Trang 626:
|
Trang 627:
|
Sevetha pantāni senāsanānī ti yathā
sīho migarājā araññe vanamajjhogahetvā carati viharati irīyati
vatteti pāleti yapeti yāpeti, paccekasambuddhopi araññe
vanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevati appasaddāni
appanigghosāni vijanavātāni manussarāhaseyyakāni
paṭisallānasāruppāni. So eko gacchati, eko tiṭṭhati, eko
nisīdati, eko seyyaṃ kappeti, eko gāmaṃ piṇḍāya pavisati, eko
paṭikkamati, eko raho nisīdati, eko caṅkamaṃ adhiṭṭhāti eko
carati viharati irīyati vatteti pāleti yapeti yāpetī ’ti -
sevetha pantāni senāsanāni, eko care khaggavisāṇakappo.
|
|
Tenāha so paccekasambuddho:
“Sīho yathā dāṭhābalī pasayha
rājā migānaṃ abhibhuyya cārī,
sevetha pantāni senāsanāni
eko care khaggavisāṇakappo ”ti.
|
V́ thế, vị Phật Độc Giác ấy đă nói rằng:
“Tựa như con sư
tử, có sức mạnh của các răng nanh, vua của các loài thú, có cuộc
sống thiên về khuất phục và chế ngự (các con thú khác), nên lai
văng các trú xứ xa vắng, nên sống một ḿnh tựa như sừng của loài
tê ngưu (chỉ có một).”
|
▪ 18 - 04 - 09
|
▪ 18 - 04 - 09
|
Mettaṃ upekkhaṃ karuṇaṃ vimuttiṃ
āsevamāno muditaṃ ca kāle,
sabbena lokena avirujjhamāno
eko care khaggavisāṇakappo.
|
Trong khi đang
rèn luyện từ, bi, hỷ, xả, và giải thoát vào thời điểm thuận
tiện, trong khi không bị chống đối bởi tất cả thế gian, nên sống
một ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).
|
73. Từ tâm, sống trú xả,
Bi tâm, hạnh giải thoát,
Sống hành tŕ thực hiện,
Hỷ tâm, cho đúng thời,
Không chống đối và chậm,
Với một ai ở đời.
Hăy sống riêng một ḿnh
Như tê ngưu một sừng.
(Kinh
Tập, chương I) |
Mettaṃ upekkhaṃ karuṇaṃ vimuttiṃ āsevamāno muditaṃ ca kāle
ti so paccekasambuddho mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ
pharitvā viharati tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ,
iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbatthatāya sabbāvantaṃ lokaṃ
mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena
abyāpajjhena pharitvā viharati, karuṇāsahagatena cetasā –pe–
muditāsahagatena cetasā –pe– upekkhāsahagatena cetasā –nt–
vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjhena pharitvā
viharatī ’ti - mettaṃ upekkhaṃ karuṇaṃ vimuttiṃ, āsevamāno
muditaṃ ca kāle.
|
|
Sabbena lokena avirujjhamāno ti mettāya bhāvitattā ye
puratthimāya disāya sattā te appaṭikūlā honti, ye pacchimāya
disāya sattā – ye uttarāya disāya sattā – ye dakkhiṇāya disāya
sattā – ye puratthimāya anudisāya sattā – ye pacchimāya
anudisāya sattā – ye uttarāya anudisāya sattā – ye dakkhiṇāya
anudisāya sattā – ye heṭṭhimāya disāya sattā – ye uparimāya
disāya sattā – ye dasasu disāya sattā te appaṭikūlā honti,
karuṇāya bhāvitattā – muditāya bhāvitattā – upekkhāya bhāvitattā
ye puratthimāya disāya sattā –pe– ye dasasu disāsu sattā te
appaṭikūlā honti.
|
|
Trang 628:
|
Trang 629:
|
Sabbena lokena avirujjhamāno ti sabbena lokena
avirujjhamāno appaṭivirujjhamāno anāghātiyamāno appaṭihaññamāno
’ti - sabbena lokena avirujjhamānoti, eko care
khaggavisāṇakappo.
|
|
Tenāha so paccekasambuddho:
“Mettaṃ upekkhaṃ karuṇaṃ vimuttiṃ
āsevamāno muditaṃ ca kāle,
sabbena lokena avirujjhamāno
eko care khaggavisāṇakappo ”ti.
|
V́ thế, vị Phật Độc Giác ấy đă nói rằng:
“Trong khi đang
rèn luyện từ, bi, hỷ, xả, và giải thoát vào thời điểm thuận
tiện, trong khi không bị chống đối bởi tất cả thế gian, nên sống
một ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).”
|
▪ 18 - 04 - 10
|
▪ 18 - 04 - 10
|
Rāgaṃ ca dosaṃ ca pahāya mohaṃ
sandālayitvāna saññojanāni,
asantasaṃ jīvitasaṅkhayamhi
eko care khaggavisāṇakappo.
|
Sau khi dứt bỏ
luyến ái, sân hận, và si mê,
sau khi bứt ĺa
hoàn toàn các sự ràng buộc,
người không
kinh sợ về chặng cuối cùng của mạng sống,
nên sống một
ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).
|
74. Đoạn tận ḷng tham ái,
Sân hận và si mê,
Chặt đứt và cắt đoạn,
Các kiết sử lớn nhỏ
Không có ǵ sợ hăi,
Khi mạng sống gần chung,
Hăy sống riêng một ḿnh
Như tê ngưu một sừng.
(Kinh
Tập, chương I) |
Rāgaṃ ca dosaṃ ca pahāya mohan ti -
Rāgo ti yo rāgo sārāgo –pe– abhijjhā lobho akusalamūlaṃ.
Doso ti yo cittassa āghāto –pe– caṇḍikkaṃ asuropo
anattamanatā cittassa.” Moho ti dukkhe aññāṇaṃ –pe–
avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ. Rāgaṃ ca dosaṃ ca pahāya mohan
ti so paccekasambuddho rāgaṃ ca dosaṃ ca mohaṃ ca pahāya
pajahitvā vinodetvā byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvā ’ti - rāgaṃ
ca dosaṃ ca pahāya mohaṃ.
|
|
Sandālayitvāna saññojanānī ti dasa
saññojanāni: kāmarāgasaññojanaṃ paṭighasaññojanaṃ –pe–
avijjāsaññojanaṃ. Sandālayitvāna saññojanānī ti
saṃyojanāni sandālayitvā padālayitvā saṃpadālayitvā pajahitvā
vinodetvā byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvā ’ti - sandālayitvāna
saññojanāni.
|
|
Asantasaṃ jīvitasaṅkhayamhī ti so
paccekasambuddho jīvitapariyosāne asantāsī anutrāsī anubbiggo
anussaṅkī anutrāso abhīru acchambhī anutrāsī apalāyī
pahīnabhayabheravo vigatalomahaṃso viharatī ’ti - asantasaṃ
jīvitasaṅkhayamhi, eko care khaggavisāṇakappo.
|
|
Tenāha so paccekasambuddho:
“Rāgaṃ ca dosaṃ pahāya mohaṃ
sandālayitvāna saññojanāni,
asantasaṃ jīvitasaṅkhayamhi
eko care khaggavisāṇakappo ”ti.
|
V́ thế, vị Phật Độc Giác ấy đă nói rằng:
“Sau khi dứt bỏ
luyến ái, sân hận, và si mê,
sau khi bứt ĺa
hoàn toàn các sự ràng buộc,
người không
kinh sợ về chặng cuối cùng của mạng sống,
nên sống một
ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).”
|
Trang 630:
|
Trang 631:
|
▪ 18 - 04 - 11
|
▪ 18 - 04 - 11
|
Bhajanti sevanti ca kāraṇatthā
nikkāraṇā dullabhā ajja mittā,
attatthapaññā asucī manussā
eko care khaggavisāṇakappo.
|
Người ta thân
cận và phục vụ có động cơ là sự lợi ích,
ngày nay những
người bạn không có động cơ (lợi ích) là khó đạt được,
những người
(chỉ) biết đến lợi ích của bản thân th́ không trong sạch,
nên sống một
ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).
|
75. Có những bạn v́ lợi,
Thân cận và chung sống,
Những bạn không mưu lợi,
Nay khó t́m ở đời.
Người sáng suốt lợi ḿnh,
Không phải người trong sạch,
Hăy sống riêng một ḿnh
Như tê ngưu một sừng.
(Kinh
Tập, chương I) |
Bhajanti sevanti ca kāraṇatthā ti
attatthakāraṇā paratthakāraṇā ubhayatthakāraṇā
diṭṭhadhammikatthakāraṇā samparāyikatthakāraṇā
[paramatthakāraṇā] bhajanti sambhajanti sevanti nisevanti
saṃsevanti paṭisevantī ’ti - bhajanti sevanti ca kāraṇatthā.
|
|
Nikkāraṇā dullabhā ajja mittā ti
dve mittā agārikamitto ca pabbajitamitto ca –pe– ayaṃ
agārikamitto –pe– ayaṃ pabbajitamitto. Nikkāraṇā dullabhā
ajja mittā ti ime dve mittā akāraṇā nikkāraṇā ahetu
appaccayā dullabhā dulladdhā sudulladdhā ’ti - nikkāraṇā
dullabhā ajja mittā.
|
|
Attatthapaññā asucī manussā ti -
Attatthapaññā ti attano atthāya attano hetu attano paccayā
attano kāraṇā bhajanti sambhajanti sevanti nisevanti saṃsevanti
paṭisevanti ācaranti samācaranti payirupāsanti paripucchanti
paripañhantī ’ti - attatthapaññā. Asucī manussā ti
asucinā kāyakammena samannāgatāti asucī manussā, asucinā
vacīkammena samannāgatāti asucī manussā, asucinā manokammena
samannāgatāti asucī manussā, asucinā pāṇātipātena – asucinā
adinnādānena – asucinā kāmesu micchācārena – asucinā musāvādena
– asuciyā pisunāya vācāya samannāgatā – asuciyā pharusāya vācāya
samannāgatā – asucinā samphappalāpena samannāgatā – asuciyā
abhijjhāya samannāgatā – asucinā byāpādena samannāgatāti asucī
manussā, asuciyā micchādiṭṭhiyā samannāgatāti asucī manussā,
asuciyā cetanāya samannāgatāti asucī manussā, asuciyā patthanāya
samannāgatāti asucī manussā, asucinā paṇidhinā samannāgatāti
asucī manussā, asucī hīnā nihīnā omakā lāmakā chattakā parittā
’ti - attatthapaññā asucī manussā.
|
|
Trang 632:
|
Trang 633:
|
Eko care khaggavisāṇakappo ti -
Eko ti so paccekabuddho pabbajjāsaṅkhātena eko –pe– Care
ti aṭṭha cariyāyo –pe– Khaggavisāṇakappo ti yathā
khaggassa nāma visāṇaṃ ekaṃ hoti adutiyaṃ –pe– eko care
khaggavisāṇakappo.
|
|
Tenāha so paccekasambuddho:
“Bhajanti sevanti ca kāraṇatthā
nikkāraṇā dullabhā ajja mittā,
attatthapaññā asucī manussā
eko care khaggavisāṇakappo ”ti.
|
V́ thế, vị Phật Độc Giác ấy đă nói rằng:
“Người ta thân
cận và phục vụ có động cơ là sự lợi ích,
ngày nay những
người bạn không có động cơ (lợi ích) là khó đạt được,
những người
(chỉ) biết đến lợi ích của bản thân th́ không trong sạch,
nên sống một
ḿnh tựa như sừng của loài tê ngưu (chỉ có một).”
|
Catuttho Vaggo.
Niṭṭhito ca
khaggavisāṇasuttaniddeso.
|
Phẩm Thứ Tư.
Và Phần Diễn Giải Kinh Sừng Tê Ngưu được chấm dứt.
|
1. Ajito tissametteyyo puṇṇako atha
mettagū,
dhotako upasīvo ca nando ca atha hemako.
|
1. “Ajita, Tissametteyya, Puṇṇaka, rồi Mettagū,
Dhotaka, và Upasīva, Nanda, rồi Hemaka, – |
2. Todeyyakappā dubhayo jatukaṇṇī ca
paṇḍito,
bhadrāvudho udayo ca posālo cāpi brāhmaṇo.
|
2. – hai vị Todeyya, và Kappa, và vị sáng suốt Jatukaṇṇī,
Bhadrāvudha, và Udaya, luôn cả Bà-la-môn Posāla, – |
3. Mogharājā ca medhāvī piṅgiyo ca
mahāisi,
soḷasannaṃ panetesaṃ brāhmaṇānaṃva sāsanaṃ,
pārāyanānaṃ niddesā tattakāni bhavanti hi.
|
¬3. – vị thông minh Mogharājā, và vị đại ẩn sĩ Piṅgiya.
Hơn nữa, lời giảng dạy đến chính mười sáu vị Bà-la-môn ấy,
các lời diễn giải về những con đường đi đến bờ kia, là chỉ có
chừng ấy.
|
4. Khaggavisāṇasuttānaṃ niddesāpi tatheva
ca
niddesā duvidhā ñeyyā paripuṇṇā sulakkhitā ”ti.
|
4. Và các lời diễn giải của những bài Kinh Sừng Tê Ngưu là đúng
y như thế. Các lời diễn giải gồm hai phần cần được hiểu biết;
chúng được đầy đủ, được khéo làm nổi bật.”
|
CULLANIDDESAPĀḶI
NIṬṬHITĀ.
|
TIỂU DIỄN GIẢI ĐƯỢC
HOÀN TẤT. |
<Trang Trước> |
|