15. MOGHARĀJASUTTANIDDESO - DIỄN GIẢI KINH MOGHARĀJA
|
Nguồn: Tam Tạng
Pāli - Sinhala thuộc Buddha Jayanti Tripitaka Series (BJTS) |
Lời tiếng Việt:
Tỳ khưu Indacanda |
Trang 366: |
Trang 367:
|
▪ 15 - 1
|
▪ 15 - 1 |
(XVI) Câu hỏi của thanh
niên Mogharàja: |
Dvāhaṃ sakkaṃ apucchissaṃ (iccāyasmā
mogharājā)
na me byākāsi cakkhumā,
yāva tatiyañca devīsi
byākarotīti me sutaṃ.
|
(Tôn giả
Mogharāja nói rằng:) “Con đã hỏi vị dòng Sakya hai lần. Bậc Hữu
Nhãn đã không giải đáp cho con. Và con đã được nghe rằng: ‘(Được
hỏi) đến lần thứ ba, bậc Thiên Nhân Ẩn Sĩ (sẽ) giải đáp.’”
|
Mogharàja:
1116. Mo-gha-rà-ja nói:
Ðã hai lần con hỏi,
Bậc có mắt, họ Thích,
Ngài chưa trả lời con,
Nhưng con được nghe rằng,
Cho đến lần thứ ba,
Vị Thiên nhân ẩn sĩ,
Sẽ trả lời cho con.
(Kinh
Tập, chương V) |
Dvāhaṃ sakkaṃ apucchissan ti so
brāhmaṇo dvikkhattuṃ buddhaṃ bhagavantaṃ pañhaṃ apucchi. Tassa
bhagavā pañhaṃ puṭṭho na byākāsi ‘tadantarā imassa brāhmaṇassa
indriyaparipāko bhavissatī ’ti. Sakkan ti sakko bhagavā
sakyakulā pabbajito tipi sakko. Athavā aḍḍho mahaddhano
dhanavātipi sakko. Tassimāni dhanāni, seyyathīdaṃ: saddhādhanaṃ
sīladhanaṃ hiridhanaṃ ottappadhanaṃ sutadhanaṃ cāgadhanaṃ
paññādhanaṃ satipaṭṭhānadhanaṃ sammappadhānadhanaṃ
iddhipādadhanaṃ indriyadhanaṃ baladhanaṃ bojjhaṅgadhanaṃ
maggadhanaṃ phaladhanaṃ nibbānadhanaṃ, imehi anekavidhehi
dhanaratanehi aḍḍho mahaddhano dhanavātipi sakko. Athavā pahū
visavī alamatto sūro vīro vikkanto abhīru acchamhī anutrāsī
apalāyī pahīnabhayabheravo vigatalomahaṃso tipi sakko. Dvāhaṃ
sakkaṃ apucchissan ti dvāhaṃ sakkaṃ apucchissaṃ ayācissaṃ
ajjhesissaṃ pasādayissan ’ti - dvāhaṃ sakkaṃ apucchissaṃ. |
|
Iccāyasmā mogharājā ti - Iccā
ti padasandhi –pe– Āyasmā ti piyavacanaṃ –pe–
Mogharājā ti tassa brāhmaṇassa nāmaṃ –pe– abhilāpo ’ti –
iccāyasmā mogharājā. |
|
Na me byākāsi cakkhumā ti - Na
me byākāsī ti na me byākāsi, na ācikkhi, na desesi, na
paññapesi, na paṭṭhapesi, na vivari, na vibhaji, na uttānīakāsi,
na pakāsesi. Cakkhumā ti bhagavā pañcahi cakkhūhi cakkhumā,
maṃsacakkhunāpi cakkhumā, dibbacakkhunāpi cakkhumā,
paññācakkhunāpi cakkhumā, buddhacakkhunāpi cakkhumā,
samantacakkhunāpi cakkhumā.
|
|
Kathaṃ bhagavā maṃsacakkhunāpi cakkhumā?
Maṃsacakkhumhi bhagavato pañca vaṇṇā saṃvijjanti nīlo ca vaṇṇo
pītako ca vaṇṇo lohitako ca vaṇṇo kaṇho ca vaṇṇo odāto ca vaṇṇo.
Akkhilomāni ca bhagavato yattha ca akkhilomāni patiṭṭhitāni taṃ
nīlaṃ hoti sunīlaṃ pāsādikaṃ dassaneyyaṃ ummāpupphasamānaṃ.
Tassa parato pītakaṃ hoti supītakaṃ suvaṇṇavaṇṇaṃ pāsādikaṃ
dassaneyyaṃ kaṇikārapupphasamānaṃ. – |
|
Trang 368: |
Trang 369:
|
– Ubhato ca akkhikūṭāni bhagavato
lohitakāni honti sulohitakāni pāsādikāni dassaneyyāni
indagopakasamānāni. Majjhe kaṇhaṃ hoti sukaṇhaṃ alūkhaṃ
siniddhaṃ pāsādikaṃ dassaneyyaṃ addāriṭṭhakasamānaṃ. Tassa
parato odātaṃ hoti suodātaṃ setaṃ paṇḍaraṃ pāsādikaṃ dassaneyyaṃ
osadhītārakasamānaṃ. Tena bhagavā pakatikena maṃsacakkhunā
attabhāvapariyāpannena purimasucaritakammābhinibbattena samantā
yojanaṃ passati divā ceva rattiñca. Yadāhi caturaṅgasamannāgato
andhakāro hoti, suriyo ca atthaṃ gato hoti kāḷapakkho ca
uposatho hoti, tibbo ca vanasaṇḍo hoti, mahā ca kāḷamegho
abbhuṭṭhito hoti, evarūpe caturaṅgasamannāgate andhakāre samantā
yojanaṃ passati. Natthi so kuṭṭo vā kavāṭaṃ vā pākāro vā pabbato
vā gaccho vā latā vā āvaraṇaṃ rūpānaṃ dassanāya. Ekaṃ ce
tilaphalaṃ nimittaṃ katvā tilavāhe pakkhipeyya, taṃyeva
tilaphalaṃ uddhareyya. Evaṃ parisuddhaṃ bhagavato pākatikaṃ
maṃsacakkhu. Evaṃ bhagavā maṃsacakkhunāpi cakkhumā. |
|
Kathaṃ bhagavā dibbena cakkhunāpi
cakkhumā? Bhagavā dibbena cakkhunā visuddhena
atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne
paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammupage satte
pajānāti: ‘Ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā
vacīduccaritena samannāgatā mano duccaritena samannāgatā
ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā, te
kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ
upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā
vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ
anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā, te kāyassa
bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā ’ti. Iti dibbena
cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne
upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate
yathākammupage satte pajānāti. Ākaṅkhamāno ca bhagavā ekampi
lokadhātuṃ passeyya, dvepi lokadhātuyo passeyya, tissopi
lokadhātuyo passeyya, catassopi lokadhātuyo passeyya, pañcapi
lokadhātuyo passeyya, dasapi lokadhātuyo passeyya, vīsampi
lokadhātuyo passeyya, tiṃsampi lokadhātuyo passeyya,
cattālīsampi lokadhātuyo passeyya, paññāsampi lokadhātuyo
passeyya, satampi lokadhātuyo passeyya, sahassimpi culanikaṃ
lokadhātuṃ passeyya, dvisahassimpi majjhimikaṃ lokadhātuṃ
passeyya, tisahassampi mahāsahassiṃ lokadhātuṃ passeyya, yāvatā
pana ākaṅkheyya tāvatakaṃ passeyya. Evaṃ parisuddhaṃ bhagavato
dibbacakkhu. Evaṃ bhagavā dibbena cakkhunāpi cakkhumā.
|
|
Trang 370: |
Trang 371: |
Kathaṃ bhagavā paññācakkhunāpi cakkhumā?
Bhagavā mahāpañño puthupañño hāsapañño javanapañño tikkhapañño
nibbedhikapañño paññāppabhedakusalo pabhinnañāṇo
adhigatapaṭisambhido catuvesārajjappatto dasabaladhārī
purisāsabho purisasīho purisanāgo purisājañño purisadhorayho
anantañāṇo anantatejo anantayaso aḍḍho mahaddhano dhanavā netā
vinetā anunetā paññāpetā nijjhāpetā pekkhetā pasādetā. So hi
bhagavā anuppannassa maggassa uppādetā, asañjātassa, maggassa
sañjanetā, anakkhātassa maggassa akkhātā, maggaññū maggavidū
maggakovido maggānugā ca pana etarahi sāvakā viharanti pacchā
samannāgatā.
|
|
So hi bhagavā jānaṃ jānāti, passaṃ
passati, cakkhubhūto ñāṇabhūto dhammabhūto brahmabhūto vattā
pavattā atthassa ninnetā, amatassa dātā dhammassāmi tathāgato,
natthi tassa bhagavato aññātaṃ adiṭṭhaṃ aviditaṃ asacchikataṃ
aphassitaṃ paññāya, atītaṃ anāgataṃ paccuppannaṃ upādāya sabbe
dhammā sabbākārena buddhassa bhagavato ñāṇamukhe āpāthaṃ
āgacchanti. Yaṃ kiñci neyyaṃ nāma atthi dhammaṃ jānitabbaṃ
attattho vā parattho vā ubhayattho vā diṭṭhadhammiko vā attho
samparāyiko vā attho, uttāno vā attho, gambhīro vā attho, gūḷho
vā attho, paṭicchanno vā attho, neyyo vā attho, nīto vā attho,
anavajjo vā attho, nikkileso vā attho, vodāno vā attho,
paramattho vā attho, sabbaṃ taṃ antobuddhañāṇe parivattati.
Sabbaṃ kāyakammaṃ buddhassa bhagavato ñāṇānuparivatti, sabbaṃ
vacīkammaṃ ñāṇānuparivatti, sabbaṃ manokammaṃ ñāṇānuparivatti. –
|
|
Trang 372: |
Trang 373: |
– Atīte buddhassa bhagavato appaṭihataṃ
ñāṇaṃ, anāgate appaṭihataṃ ñāṇaṃ, paccuppanne appaṭihataṃ ñāṇaṃ,
yāvatakaṃ neyyaṃ tāvatakaṃ ñāṇaṃ, yāvatakaṃ ñāṇaṃ tāvatakaṃ
neyyaṃ, neyyapariyantikaṃ ñāṇaṃ, ñāṇapariyantikaṃ neyyaṃ, neyyaṃ
atikkamitvā ñāṇaṃ nappavattati, ñāṇaṃ atikkamitvā neyyapatho
natthi. Aññamaññapariyantaṭṭhāyino te dhammā, yathā dvinnaṃ
samuggapaṭalānaṃ sammā phassitānaṃ heṭṭhimaṃ samuggapaṭalaṃ
uparimaṃ nātivattati, uparimaṃ samuggapaṭalaṃ heṭṭhimaṃ
nātivattati, aññamaññapariyantaṭṭhāyino te; evameva buddhassa
bhagavato neyyañca ñāṇañca aññamaññapariyantaṭṭhāyino. Yāvatakaṃ
neyyaṃ tāvatakaṃ ñāṇaṃ, yāvatakaṃ ñāṇaṃ tāvatakaṃ neyyaṃ,
neyyapariyantikaṃ ñāṇaṃ, ñāṇapariyantikaṃ neyyaṃ, neyyaṃ
atikkamitvā ñāṇaṃ nappavattati, ñāṇaṃ atikkamitvā neyyapatho
natthi, aññamaññapariyantaṭṭhāyino te dhammā.
|
|
Sabbadhammesu buddhassa bhagavato ñāṇaṃ
pavattati, sabbe dhammā buddhassa bhagavato āvajjanapaṭibaddhā
ākaṅkhāpaṭibaddhā manasikārapaṭibaddhā cittuppādapaṭibaddhā
sabbasattesu buddhassa bhagavato ñāṇaṃ pavattati, sabbesaṃ ca
sattānaṃ bhagavā āsayaṃ jānāti, anusayaṃ jānāti, caritaṃ jānāti,
adhimuttiṃ jānāti, apparajakkhe mahārajakkhe tikkhindriye
mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye duviññāpaye bhabbābhabbe
satte jānāti. Sadevako loko samārako sabrahmako
sassamaṇabrāhmaṇī pajā sadevamanussā antobuddhañāṇe parivattati.
Yathā ye keci macchakacchapā antamaso timitimiṅgalaṃ upādāya
anto mahāsamudde parivattanti. Evameva sadevako loko samārako
sabrahmako sassamaṇabrāhmaṇī pajā sadevamanussā anto buddhañāṇe
parivattati. Yathā ye keci pakkhī antamaso garuḷaṃ venateyyaṃ
upādāya ākāsassa padese parivattanti. Evameva yepi te
sāriputtasamā paññāya samannāgatā, tepi buddhañāṇassa padese
parivattanti. Buddhañāṇaṃ devamanussānaṃ paññaṃ pharitvā
abhibhavitvā tiṭṭhati. Yepi te khattiyapaṇḍitā brāhmaṇapaṇḍitā
gahapatipaṇḍitā samaṇapaṇḍitā nipuṇā kataparappavādā
vālavedhīrūpā vobhindantā maññe caranti paññāgatena
diṭṭhigatāni. Te pañhe abhisaṅkharitvā abhisaṅkharitvā
tathāgataṃ upasaṅkamitvā pucchanti gūḷhāni ca paṭicchannāni ca.
Kathitā vissajjitāva te pañhā bhagavatā honti niddiṭṭhakāraṇā.
Upakkhittakā ca te bhagavato sampajjanti. Atha kho bhagavāva
tattha atirocati yadidaṃ paññāyāti. Evaṃ bhagavā paññācakkhunāpi
cakkhumā.
|
|
Trang 374: |
Trang 375:
|
Kathaṃ bhagavā buddhacakkhunāpi cakkhumā?
Bhagavā buddhacakkhunā lokaṃ olokento addasa satte apparajakkhe
mahārajakkhe tikkhindriye mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye
duviññāpaye appekacce paralokavajjabhayadassāvino viharante,
appekacce na paralokavajjabhayadassāvino viharante. Seyyathāpi
nāma uppaliniyaṃ vā paduminiyaṃ vā puṇḍarīkiniyaṃ vā appekaccāni
uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake
saṃvaddhāni udakānuggatāni antonimuggaposīni, appekaccāni
uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake
saṃvaddhāni samodakaṃ ṭhitāni, appekaccāni uppalāni vā padumāni
vā puṇḍarikāni vā udake jātāni udake saṃvaddhāni udakā accugamma
tiṭṭhanti anupalittāni udakena. Evameva bhagavā buddhacakkhunā
lokaṃ olokento addasa satte apparajakkhe mahārajakkhe
tikkhindriye mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye duviññāpaye
appekacce paralokavajjabhayadassāvino viharante, appekacce na
paralokavajjabhayadassāvino viharante.
|
|
Jānāti bhagavā ‘ayaṃ puggalo rāgacarito
ayaṃ dosacarito ayaṃ mohacarito, ayaṃ vitakkacarito ayaṃ
saddhācarito ayaṃ ñāṇacarito ’ti. Rāgacaritassa bhagavā
puggalassa asubhakathaṃ katheti, dosacaritassa bhagavā
puggalassa mettābhāvanaṃ ācikkhati, mohacaritaṃ bhagavā puggalaṃ
uddese paripucchāya kālena dhammasavane kālena dhammasākacchāya
garusaṃvāse niveseti, vitakkacaritassa bhagavā puggalassa
ānāpānasatiṃ ācikkhati, saddhācaritassa bhagavā puggalassa
pasādanīyaṃ nimittaṃ ācikkhati buddhasubodhiṃ dhammasudhammataṃ
saṅghasuppaṭipattiṃ sīlāni ca attano. Ñāṇacaritassa bhagavā
puggalassa vipassanānimittaṃ ācikkhati aniccākāraṃ dukkhākāraṃ
anattākāraṃ.
|
|
Trang 376:
|
Trang 377:
|
1. “Sele yathā pabbatamuddhaniṭṭhito
yathāpi passe janataṃ samantato,
tathūpamaṃ dhammamayaṃ sumedha,
pāsādamāruyha samantacakkhu
sokāvatiṇṇaṃ janatamapetasoko
avekkhassu jātijarābhibhūtan ”ti.
Evaṃ bhagavā buddhacakkhunāpi cakkhumā.
|
1. “Giống như
người đứng ở đỉnh đầu của ngọn núi đá, cũng giống như người có
thể nhìn thấy dân chúng ở xung quanh, tương tự như thế ấy, bạch
đấng Khôn Ngoan, bạch đấng Toàn Nhãn, sau khi bước lên tòa lâu
đài làm bằng Giáo Pháp, xin bậc đã xa lìa sầu muộn hãy quan sát
chúng sanh bị rơi vào sầu muộn, bị ngự trị bởi sanh và già.”
|
Kathaṃ bhagavā samantacakkhunāpi cakkhumā?
Samantacakkhu vuccati sabbaññutañāṇaṃ, bhagavā sabbaññutañāṇena
upeto samupeto upāgato samupāgato upapanno sampanno samannāgato.
|
|
2. “Na tassa addiṭṭhamidhatthi kiñci
atho aviññātamajānitabbaṃ
sabbaṃ abhiññāsi yadatthi neyyaṃ
tathāgato tena samantacakkhū ”ti.
Evaṃ bhagavā samantacakkhunāpi cakkhumā ’ti - na me byākāsi
cakkhumā.’ |
2. “Đối với
Ngài, không có bất cứ điều gì ở nơi đây là không được nhìn thấy,
không được nhận thức, hoặc không thể biết được. Điều nào có thể
biết được, Ngài đã biết rõ tất cả, vì thế đức Như Lai là bậc
Toàn Nhãn.”
|
Yāvatatiyañca devīsi byākarotīti me
sutan ti yāva tatiyaṃ buddho sahadhammikaṃ pañhaṃ puṭṭho
byākaroti no saṃsāretīti evaṃ mayā uggahītaṃ, evaṃ mayā
upadhāritaṃ, evaṃ mayā upalakkhitaṃ. Devīsī ti bhagavā
devo ceva isi cāti devīsi. Yathā rājapabbajitā vuccanti
rājisayo, brāhmaṇapabbajitā vuccanti brāhmaṇisayo, evameva
bhagavā devo ceva isi cāti devīsi. Athavā bhagavā pabbajitotipi
isi, mahantaṃ sīlakkhandhaṃ esi gavesi pariyesītipi isi,
mahantaṃ samādhikkhandhaṃ –pe– mahantaṃ paññākkhandhaṃ –pe–
mahantaṃ vimuttikkhandhaṃ –pe– mahantaṃ
vimuttiñāṇadassanakkhandhaṃ esi gavesi pariyesī tipi isi, mahato
tamokāyassa padāḷanaṃ esi gavesi pariyesī tipi isi, mahato
vipallāsassa pabhedanaṃ esi gavesi pariyesī tipi isi, mahato
taṇhāsallassa abbahanaṃ –pe– mahato diṭṭhisaṅghāṭassa
viniveṭhanaṃ – mahato mānaddhajassa papātanaṃ – mahato
abhisaṅkhārassa vūpasamaṃ – mahato oghassa nittharaṇaṃ –
|
|
Trang 378:
|
Trang 379:
|
– mahato bhārassa nikkhepanaṃ – mahato
saṃsāravaṭṭassa upacchedaṃ – mahato santāpassa nibbāpanaṃ –
mahato pariḷāhassa paṭippassaddhiṃ – mahato dhammadhajassa
ussāpanaṃ esi gavesi pariyesītipi isi. Mahante satipaṭṭhāne –
mahante sammappadhāne – mahante iddhipāde – mahantāni indriyāni
– mahantāni balāni – mahante bojjhaṅge – mahantaṃ ariyaṃ
aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ – mahantaṃ paramatthaṃ amataṃ nibbānaṃ esi
gavesi pariyesītipi isi. Mahesakkhehi vā sattehi esito gavesito
pariyesito kahaṃ buddho kahaṃ bhagavā kahaṃ devadevo kahaṃ
narāsabhotipi isī ’ti - yāva tatiyañca devīsi byākarotīti me
sutaṃ. |
|
Tenāha so brāhmaṇo:
“Dvāhaṃ sakkaṃ apucchissaṃ (iccāyasmā mogharājā)
na me byākāsi cakkhumā,
yāva tatiyañca devīsi
byākarotīti me sutan ”ti.
|
Vì thế, vị Bà-la-môn ấy đã nói rằng:
(Tôn giả
Mogharāja nói rằng:) “Con đã hỏi vị dòng Sakya hai lần. Bậc Hữu
Nhãn đã không giải đáp cho con. Và con đã được nghe rằng: ‘(Được
hỏi) đến lần thứ ba, bậc Thiên Nhân Ẩn Sĩ (sẽ) giải đáp.’”
|
▪ 15 - 2 |
▪ 15 - 2 |
Ayaṃ loko paro loko
brahmaloko sadevako,
diṭṭhiṃ te nābhijānāti
gotamassa yasassino.
|
Thế giới này,
thế giới khác,
thế giới Phạm
Thiên luôn cả chư Thiên
không (thể)
biết rõ quan điểm của Ngài,
của vị Gotama
có danh tiếng.
|
1117. Ðời này và đời sau,
Phạm thiên giới, thiên giới,
Con không rõ quan điểm,
Gotama lừng danh.
(Kinh
Tập, chương V) |
Ayaṃ loko paro loko ti - Ayaṃ
loko ti manussaloko. Paro loko ti manussalokaṃ
ṭhapetvā sabbo paro loko ’ti - ayaṃ loko paro loko.
|
|
Brahmaloko sadevako ti sadevako
loko samārako sabrahmako sassamaṇabrāhmaṇī pajā sadevamanussā
’ti - brahmaloko sadevako.
|
|
Diṭṭhiṃ te nābhijānātī ti tuyhaṃ
diṭṭhiṃ khantiṃ ruciṃ laddhiṃ ajjhāsayaṃ adhippāyaṃ loko na
jānāti ‘ayaṃ evaṃdiṭṭhiko evaṃkhantiko evaṃruciko evaṃladdhiko
evaṃajjhāsayo evaṃadhippāyo ’ti na jānāti na passati na dakkhati
nādhigacchati na vindati na paṭilabhatī ’ti - diṭṭhiṃ te
nābhijānāti.
|
|
Trang 380:
|
Trang 381:
|
Gotamassa yasassino ti bhagavā
yasappattoti yasassī. Athavā bhagavā sakkato garukato mānito
pūjito apacito lābhī
cīvara-piṇḍapāta-senāsana-gilānapaccayabhesajja-parikkhārānantipi
yasassī ’ti - gotamassa yasassino. |
|
Tenāha so brāhmaṇo:
“Ayaṃ loko paro loko
brahmaloko sadevako,
diṭṭhiṃ te nābhijānāti,
gotamassa yasassino ”ti.
|
Vì thế, vị Bà-la-môn ấy đã nói rằng:
“Thế giới này,
thế giới khác,
thế giới Phạm
Thiên luôn cả chư Thiên
không (thể)
biết rõ quan điểm của Ngài,
của vị Gotama
có danh tiếng.”
|
▪ 15 - 3 |
▪ 15 - 3
|
Evaṃ abhikkantadassāviṃ
atthi pañhena āgamaṃ,
kathaṃ lokaṃ avekkhantaṃ
maccurājā na passati.
|
Con đã đi đến
bậc có nhãn quan vượt trội như vậy với ý định (hỏi) câu hỏi:
Người đang xem xét thế giới như thế nào thì Tử Thần không nhìn
thấy (người ấy)?
|
1118. Vị thầy được thù diệu,
Con đến với câu hỏi,
Cần nhìn đời thế nào,
Ðể thần chết không thấy.
(Kinh
Tập, chương V) |
Evaṃ abhikkantadassāvin ti evaṃ
abhikkantadassāviṃ aggadassāviṃ seṭṭhadassāviṃ viseṭṭhadassāviṃ
pāmokkhadassāviṃ uttamadassāviṃ paramadassāvin ’ti - evaṃ
abhikkantadassāviṃ.
|
|
Atthi pañhena āgaman ti
pañhatthikamhā āgatā –pe– vahassetaṃ bhāran ’ti - evampi ‘atthi
pañhena āgamaṃ.’
|
|
Kathaṃ lokaṃ avekkhantan ti kathaṃ
lokaṃ avekkhantaṃ paccavekkhantaṃ tulayantaṃ tīrayantaṃ
vibhāvayantaṃ vibhūtaṃ karontan ’ti - kathaṃ lokaṃ avekkhantaṃ. |
|
Maccurājā na passatī ti maccurājā
na passati na dakkhati nādhigacchati na vindati na paṭilabhatī
’ti - maccurājā na passati. |
|
Tenāha so brāhmaṇo:
“Evaṃ abhikkantadassāviṃ
atthi pañhena āgamaṃ,
kathaṃ lokaṃ avekkhantaṃ
maccurājā na passatī ”ti.
|
Vì thế, vị Bà-la-môn ấy đã nói rằng:
“Con đã đi đến
bậc có nhãn quan vượt trội như vậy với ý định (hỏi) câu hỏi:
Người đang xem xét thế giới như thế nào thì Tử Thần không nhìn
thấy (người ấy)?”
|
Trang 382:
|
Trang 383:
|
▪ 15 - 4
|
▪ 15 - 4
|
Suññato lokaṃ avekkhassu
mogharāja sadā sato,
attānudiṭṭhiṃ ūhacca
evaṃ maccutaro siyā
evaṃ lokaṃ avekkhantaṃ
maccurājā na passati.
|
Ngươi hãy xem xét thế giới là trống
không,
này Mogharāja, hãy luôn luôn có niệm.
Sau khi nhổ lên tà kiến về bản ngã,
như vậy có thể vượt qua Tử Thần.
Người đang xem xét thế giới như vậy,
Thần Chết không nhìn thấy (người ấy).
|
Thế Tôn:
1119. Này Mô-gha-ra-ja,
Hãy nhìn đời trống không,
Luôn luôn giữ chánh niệm,
Nhô lên ngã tùy kiến,
Như vậy vượt tử vong,
Hãy nhìn đời như vậy,
Thần chết không thấy được.
(Kinh
Tập, chương V) |
Suññato lokaṃ avekkhassū ti -
Loko ti nirayaloko tiracchānaloko pettivisayaloko
manussaloko devaloko khandhaloko dhātuloko āyatanaloko ayaṃ loko
paro loko brahmaloko sadevako. Aññataro bhikkhu bhagavantaṃ
etadavoca: “Loko lokoti bhante vuccati, kittāvatā nu kho bhante
lokoti vuccatī ”ti? “Lujjatīti kho bhikkhu tasmā lokoti vuccati.
Kiñca lujjati? Cakkhuṃ kho bhikkhu lujjati, rūpā lujjanti,
cakkhuviññāṇaṃ lujjati, cakkhusamphasso lujjati, yampidaṃ
cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā
adukkhamasukhaṃ vā, tampi lujjati; sotaṃ lujjati, saddā lujjanti
– ghānaṃ lujjati, gandhā lujjanti – jivhā lujjati, rasā lujjanti
– kāyo lujjati, phoṭṭhabbā lujjanti – mano lujjati, dhammā
lujjanti, manoviññāṇaṃ lujjati, manosamphasso lujjati, yampidaṃ
manosamphassapaccayā uppajjati, vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā
adukkhamasukhaṃ vā tampi lujjati, lujjatīti kho bhikkhu tasmā
lokoti vuccatī ”ti.
|
|
Suññato lokaṃ avekkhassū ti dvīhi
kāraṇehi suññato lokaṃ avekkhati: avasiyapavatta
sallakkhaṇavasena vā, tucchasaṅkhāra samanupassanāvasena vā.
Kathaṃ avasiyapavattasallakkhaṇavasena suññato lokaṃ avekkhati?
Rūpe vaso na labbhati, vedanāya vaso na labbhati, saññāya vaso
na labbhati, saṅkhāresu vaso na labbhati, viññāṇe vaso na
labbhati. Vuttaṃ hetaṃ bhagavatā: “Rūpaṃ bhikkhave anattā. Rūpaṃ
ca hidaṃ bhikkhave attā abhavissa, nayidaṃ rūpaṃ ābādhāya
saṃvatteyya, labbhetha ca rūpe ‘evaṃ me rūpaṃ hotu, evaṃ me
rūpaṃ mā ahosī ’ti. Yasmā ca kho bhikkhave rūpaṃ anattā, tasmā
rūpaṃ ābādhāya saṃvattati na ca labbhati rūpe ‘evaṃ me rūpaṃ
hotu, evaṃ me rūpaṃ mā ahosī ’ti.
|
|
Trang 384:
|
Trang 385:
|
Vedanā anattā, vedanā ca hidaṃ bhikkhave
attā abhavissa, nayidaṃ vedanā ābādhāya saṃvatteyya, labbhetha
ca vedanāya ‘evaṃ me vedanā hotu, evaṃ me vedanā mā ahosī ’ti.
Yasmā ca kho bhikkhave vedanā anattā, tasmā vedanā ābādhāya
saṃvattati, na ca labbhati vedanāya ‘evaṃ me vedanā hotu, evaṃ
me vedanā mā ahosī ’ti.
|
|
Saññā anattā, saññā ca hidaṃ, bhikkhave
attā abhavissa, nayidaṃ saññā ābādhā saṃvatteyya, labbhetha ca
saññāya ‘evaṃ me saññā hotu, evaṃ me saññā mā ahosī ’ti. Yasmā
ca kho bhikkhave saññā anattā, tasmā saññā ābādhāya saṃvattati,
na ca labbhati saññāya ‘evaṃ me saññā hotu, evaṃ me saññā mā
ahosī ’ti.
|
|
Saṅkhārā anattā, saṅkhārā ca hidaṃ
bhikkhave attā abhavissaṃsu nayidaṃ saṅkhārā ābādhāya
saṃvatteyyuṃ, labbhetha ca saṅkhāresu ‘evaṃ me saṅkhārā hontu,
evaṃ me saṅkhārā mā ahesun ’ti. Yasmā ca kho bhikkhave saṅkhārā
anattā, tasmā saṅkhārā ābādhāya saṃvattanti, na ca labbhati
saṅkhāresu ‘evaṃ me saṅkhārā hontu, evaṃ me saṅkhārā ahesun ’ti.
|
|
Viññāṇaṃ anattā, viññāṇaṃ ca hidaṃ
bhikkhave attā abhavissa, nayidaṃ viññāṇaṃ ābādhāya saṃvatteyya,
labbhetha ca viññāṇe ‘evaṃ me viññāṇaṃ hotu, evaṃ me viññāṇaṃ mā
ahosī ’ti. Yasmā ca kho bhikkhave viññāṇaṃ anattā, tasmā
viññāṇaṃ ābādhāya saṃvattati, na ca labbhati viññāṇe ‘evaṃ me
viññāṇaṃ hotu, evaṃ me viññāṇaṃ mā ahosī ’”ti; - evaṃ
avasiyapavattasallakkhaṇavasena suññato lokaṃ avekkhati.
|
|
Kathaṃ tucchasaṅkhārasamanupassanāvasena
suññato lokaṃ avekkhati? Rūpe sāro na labbhati, vedanāya sāro na
labbhati, saññāya sāro na labbhati, saṅkhāresu sāro na labbhati,
viññāṇe sāro na labbhati. Rūpaṃ asāraṃ nissāraṃ sārāpagataṃ
niccasārasārena vā sukhasārasārena vā attasārasārena vā, niccena
vā dhuvena vā sassatena vā avipariṇāmadhammena vā. Vedanā asārā
nissārā sārāpagatā – saññā asārā nissārā sārāpagatā – saṅkhārā
asārā nissārā sārāpagatā – viññāṇaṃ asāraṃ nissāraṃ sārāpagataṃ
niccasārasārena vā sukhasārasārena vā attasārasārena vā niccena
vā dhuvena vā sassatena vā aviparināmadhammena vā.
|
|
Trang 386:
|
Trang 387:
|
Yathā pana naḷo asāro nissāro sārāpagato,
yathā eraṇḍo asāro nissāro sārāpagato, yathā udumbaro asāro
nissāro sārāpagato, yathā setavaccho asāro nissāro sārāpagato,
yathā pāribhaddako asāro nissāro sārāpagato, yathā pheṇapiṇḍo
asāro nissāro sārāpagato, yathā udakabubbuḷakaṃ asāraṃ nissāraṃ
sārāpagataṃ, yathā marīci asārā nissārā sārāpagatā, yathā
kadalikkhandho asāro nissāro sārāpagato, yathā māyā asārā
nissārā sārāpagatā. Evameva rūpaṃ asāraṃ nissāraṃ sārāpagataṃ,
niccasārasārena vā sukhasārasārena vā attasārasārena vā, niccena
vā dhuvena vā sassatena vā aviparināmadhammena vā. Vedanā asārā
nissārā sārāpagatā – Saññā asārā nissārā sārāpagatā – Saṅkhārā
asārā nissārā sārāpagatā – Viññāṇaṃ asāraṃ nissāraṃ sārāpagataṃ
niccasārasārena vā sukhasārasārena vā attasārasārena vā, niccena
vā dhuvena vā sassatena vā aviparināmadhammena vā. Evaṃ
tucchasaṅkhārasamanupassanāvasena suññato lokaṃ avekkhati. Imehi
dvīhi kāraṇehi suññato lokaṃ avekkhati.
|
|
Api ca chahākārehi suññato lokaṃ
avekkhati: cakkhuṃ suññaṃ attena vā attaniyena vā niccena vā
dhuvena vā sassatena vā aviparināmadhammena vā, sotaṃ suññaṃ –
ghānaṃ suññaṃ – jivhā suññā – kāyo suñño – mano suñño attena vā
attaniyena vā niccena vā dhuvena vā sassatena vā
aviparināmadhammena vā. Rūpā suññā – saddā suññā – gandhā suññā
– rasā suññā – phoṭṭhabbā suññā – dhammā suññā attena vā
attaniyena vā niccena vā dhuvena vā sassatena vā
aviparināmadhammena vā. Cakkhuviññāṇaṃ suññaṃ –pe– mano viññāṇaṃ
suññaṃ – cakkhusamphasso suñño –pe– manosamphasso suñño –
cakkhusamphassajā vedanā suññā –pe– manosamphassajā vedanā suññā
– rūpasaññā suññā –pe– dhammasaññā suññā – rūpasañcetanā suññā
–pe– dhammasañcetanā suññā – rūpataṇhā suññā – rūpavitakko suñño
– rūpavicāro suñño –pe– dhammavicāro suñño attena vā attaniyena
vā niccena vā dhuvena vā sassatena vā aviparināmadhammena vā.
Evaṃ chahākārehi suññato lokaṃ avekkhati.
|
|
Trang 388:
|
Trang 389:
|
Api ca dasahākārehi suññato lokaṃ
avekkhati: rūpaṃ rittato tucchato suññato anattato asārakato
vadhakato vibhavato aghamūlato sāsavato saṅkhatato. Vedanaṃ –
saññaṃ – saṅkhāre – viññāṇaṃ – cutiṃ – upapattiṃ – paṭisandhiṃ –
bhavaṃ – saṃsāravaṭṭaṃ rittato tucchato suññato anattato
asārakato vadhakato vibhavato aghamūlato sāsavato saṅkhatato.1
Evaṃ dasahākārehi suññato lokaṃ avekkhati.
|
|
Api ca dvādasahākārehi suññato lokaṃ
avekkhati: rūpaṃ na satto na jīvo na naro na mānavo na itthi na
puriso na attā na attaniyaṃ, nāhaṃ na mama na koci na kassaci.
Vedanā – saññā – saṅkhārā – viññāṇaṃ na satto na jīvo na naro na
mānavo na itthi na puriso na attā na attaniyaṃ, nāhaṃ na mama na
koci na kassaci. Evaṃ dvādasahākārehi suññato lokaṃ avekkhati.
|
|
Vuttaṃ hetaṃ bhagavatā: “Nāyaṃ bhikkhave,
kāyo tumhākaṃ, napi aññesaṃ, purāṇamidaṃ bhikkhave, kammaṃ
abhisaṅkhataṃ abhisañcetayitaṃ vedanīyaṃ daṭṭhabbaṃ. Tatra
bhikkhave sutavā ariyasāvako paṭiccasamuppādaṃ yeva sādhukaṃ
yoniso manasikaroti: ‘iti imasmiṃ sati idaṃ hoti, imassuppādā
idaṃ uppajjati, imasmiṃ asati idaṃ na hoti, imassa nirodhā idaṃ
nirujjhati, yadidaṃ avijjāpaccayā saṅkhārā, saṅkhārapaccayā
viññāṇaṃ –pe– evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo
hoti. Avijjāya tveva asesavirāganirodhā saṅkhāranirodho
saṅkhāranirodhā viññāṇanirodho –pe– Evametassa kevalassa
dukkhakkhandhassa nirodho hotī ”ti. Evampi suññato lokaṃ
avekkhati.
|
Bởi vì điều này đã
được đức Thế Tôn nói đến: “Này các tỳ khưu, thân này không
phải của các ngươi, cũng không phải của những người khác. Này
các tỳ khưu, thân này nên được xem là nghiệp cũ đã được tạo tác,
đã được cố ý, (và) được cảm thọ. Này các tỳ khưu, về điều ấy, vị
đệ tử của các bậc Thánh, có sự nghe nhiều, khéo léo tác ý đúng
đường lối về pháp tùy thuận duyên khởi như vầy: ‘Khi cái này có
mặt, cái kia có mặt; do sự sanh khởi của cái này, cái kia sanh
khởi. Khi cái này không có mặt, cái kia không có mặt; d0 sự diệt
tận của cái này, cái kia diệt tận. Tức là, do duyên vô minh, các
hành (sanh khởi); do duyên các hành, thức (sanh khởi); –nt– Như
thế là sự sanh lên của toàn bộ khổ uẩn này. Nhưng chính do sự
diệt tận hoàn toàn không còn luyến ái đối với vô minh, có sự
diệt tận của các hành –nt– Như thế là sự diệt tận của toàn bộ
khổ uẩn này;" - xem xét thế giới là trống không còn là như
vậy. |
Vuttaṃ hetaṃ bhagavatā: “Yaṃ bhikkhave na
tumhākaṃ taṃ pajahatha, taṃ vo pahīnaṃ dīgharattaṃ hitāya
sukhāya bhavissati. Kiñca bhikkhave na tumhākaṃ? Rūpaṃ bhikkhave
na tumhākaṃ, taṃ pajahatha; taṃ vo pahīnaṃ dīgharattaṃ hitāya
sukhāya bhavissati. Vedanā bhikkhave na tumhākaṃ taṃ pajahatha;
–
|
Bởi vì điều này đã
được đức Thế Tôn nói đến: “Này các tỳ khưu, cái gì không phải
là của các ngươi, các ngươi hãy dứt bỏ nó. Cái ấy, khi được các
ngươi dứt bỏ, sẽ đưa đến sự lợi ích, sự hạnh phúc lâu dài cho
các ngươi. Và này các tỳ khưu, cái gì không phải là của các
ngươi? Này các tỳ khưu, sắc không phải là của các ngươi, các
ngươi hãy dứt bỏ nó. Cái ấy, khi được các ngươi dứt bỏ, sẽ đưa
đến sự lợi ích, sự hạnh phúc lâu dài cho các ngươi. Này các tỳ
khưu, thọ không phải là của các ngươi, các ngươi hãy dứt bỏ nó.
Cái ấy, khi được các ngươi dứt bỏ, sẽ đưa đến sự lợi ích, sự
hạnh phúc lâu dài cho các ngươi.
|
Trang 390:
|
Trang 391:
|
– sā vo pahīnā dīgharattaṃ hitāya sukhāya
bhavissati. Saññā bhikkhave na tumhākaṃ taṃ pajahatha; sā vo
pahīnā dīgharattaṃ hitāya sukhāya bhavissati. Saṅkhārā bhikkhave
na tumhākaṃ te pajahatha; te vo pahīnā dīgharattaṃ hitāya
sukhāya bhavissanti. Viññāṇaṃ bhikkhave na tumhākaṃ taṃ
pajahatha; taṃ vo pahīnaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya bhavissati.
Taṃ kiṃ maññatha bhikkhave yaṃ imasmiṃ jetavane
tiṇakaṭṭhasākhāpalāsaṃ taṃ jano hareyya vā daheyya vā
yathāpaccayaṃ vā kareyya. Api nu tumhākaṃ evamassa, amhe jano
harati vā dahati vā yathāpaccayaṃ vā karotīti? No hetaṃ bhante.
Taṃ kissa hetu? Na hi no etaṃ bhante, attā vā attaniyaṃ vā ’ti.
Evameva kho bhikkhave yaṃ na tumhākaṃ taṃ pajahatha, taṃ vo
pahīnaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya bhavissati. Kiñca bhikkhave
na tumhākaṃ? Rūpaṃ bhikkhave na tumhākaṃ taṃ pajahatha; taṃ vo
pahīnaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya bhavissati. Vedanā – Saññā –
Saṅkhārā – Viññāṇaṃ bhikkhave na tumhākaṃ taṃ pajahatha; taṃ vo
pahīnaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya bhavissatī ”ti. Evampi
suññato lokaṃ avekkhati.
|
– Tưởng không phải là của các
ngươi, các ngươi hãy dứt bỏ nó. Cái ấy, khi được các ngươi dứt
bỏ, sẽ đưa đến sự lợi ích, sự hạnh phúc lâu dài cho các ngươi.
Các hành không phải là của các ngươi, các ngươi hãy dứt bỏ
chúng. Những cái ấy, khi được các ngươi dứt bỏ, sẽ đưa đến sự
lợi ích, sự hạnh phúc lâu dài cho các ngươi. Thức không phải là
của các ngươi, các ngươi hãy dứt bỏ nó. Cái ấy, khi được các
ngươi dứt bỏ, sẽ đưa đến sự lợi ích, sự hạnh phúc lâu dài cho
các ngươi. Này các tỳ khưu, các ngươi nghĩ gì về điều ấy, là
việc người ta có thể mang đi cỏ, củi, cành, lá ở khu rừng Jeta
này, hoặc có thể đốt cháy chúng, hoặc có thể hành xử chúng tùy
theo nhu cầu? Thậm chí ý nghĩ như vầy có thể khởi lên ở các
ngươi rằng: ‘Có phải người ta mang chúng ta đi, hoặc đốt cháy
chúng ta, hoặc hành xử chúng ta tùy theo nhu cầu không’?” “Bạch
ngài, điều này không đúng.” “Điều ấy có nguyên nhân là gì?”
“Bạch Ngài, bởi vì cái ấy (cỏ, củi, cành, lá) không phải là tự
ngã của chúng con hoặc thuộc về tự ngã của chúng con.” “Này các
tỳ khưu, tương tự y như thế, cái gì không phải là của các ngươi,
các ngươi hãy dứt bỏ nó. Cái ấy, khi được các ngươi dứt bỏ, sẽ
đưa đến sự lợi ích, sự hạnh phúc lâu dài cho các ngươi. Và này
các tỳ khưu, cái gì không phải là của các ngươi? Này các tỳ
khưu, sắc không phải là của các ngươi, các ngươi hãy dứt bỏ nó.
Cái ấy, khi được các ngươi dứt bỏ, sẽ đưa đến sự lợi ích, sự
hạnh phúc lâu dài cho các ngươi. Thọ – Tưởng – Các hành – Thức
không phải là của các ngươi, các ngươi hãy dứt bỏ nó. Cái ấy,
khi được các ngươi dứt bỏ, sẽ đưa đến sự lợi ích, sự hạnh phúc
lâu dài cho các ngươi;” - xem xét thế giới là trống không
còn là như vậy.
|
Āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca:
“Suñño loko suñño lokoti bhante vuccati. Kittāvatā nu kho bhante
suñño lokoti vuccatīti? Yasmā ca kho ānanda, suññaṃ attena vā
attaniyena vā, tasmā suñño lokoti vuccati. Kiñcānanda suññaṃ
attena vā attaniyena vā? Cakkhuṃ kho ānanda suññaṃ attena vā
attaniyena vā. Rūpā suññā – cakkhuviññāṇaṃ suññaṃ –
cakkhusamphasso suñño – yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā
uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā,
tampi suññaṃ attena vā attaniyena vā. Sotaṃ suññaṃ – saddā suññā
– ghānaṃ suññaṃ – gandhā suññā – jivhā suññā – rasā suññā – kāyo
suñño – phoṭṭhabbā suññā –
|
Đại đức Ānanda đã nói
với đức Thế Tôn điều này: “Bạch Ngài, ‘thế giới là trống
không, thế giới là trống không’ là điều được nói đến. Bạch Ngài,
về phương diện nào thì được gọi là: ‘Thế giới là trống không’?”
“Này Ānanda, bởi vì quả thật là trống không với tự ngã hoặc với
cái thuộc về tự ngã; vì thế, được gọi là: ‘Thế giới là trống
không.’ Và này Ānanda, cái gì là trống không với tự ngã hoặc với
cái thuộc về tự ngã? Này Ānanda, Mắt là trống không với tự ngã
hoặc với cái thuộc về tự ngã. Các sắc là trống không – Nhãn thức
là trống không – Nhãn xúc là trống không – Cảm thọ nào sanh lên
do duyên nhãn xúc, dầu là lạc, hay là khổ, hay là không khổ
không lạc; cảm thọ ấy cũng là trống không. Tai là trống không –
Các thinh là trống không – Mũi là trống không – Các hương là
trống không – Lưỡi là trống không – Các vị là trống không – Thân
là trống không – Các xúc là trống không – |
Trang 392:
|
Trang 393:
|
– mano suñño – dhammā suññā – manoviññāṇaṃ
suññaṃ – manosamphasso suñño – yampidaṃ manosamphassapaccayā
uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā
tampi suññaṃ attena vā attaniyena vā. Yasmā ca kho ānanda suññaṃ
attena vā attaniyena vā, tasmā suñño lokoti vuccatī” ti.
Evampi suññato lokaṃ avekkhati.
|
– Ý là trống không
– Các pháp là trống không – Ý thức là trống không – Ý xúc là
trống không – Cảm thọ nào sanh lên do duyên ý xúc, dầu là lạc,
hay là khổ, hay là không khổ không lạc, cảm thọ ấy cũng là trống
không với tự ngã hoặc với cái thuộc về tự ngã. Này Ānanda, bởi
vì quả thật là trống không với tự ngã hoặc với cái thuộc về tự
ngã; vì thế, được gọi là: ‘Thế giới là trống không.’”
Xem xét thế giới là trống không còn là như vậy.
|
Bhāsitampi hetaṃ:
“Suddhaṃ dhammasamuppādaṃ suddhaṃ saṅkhārasantatiṃ,
passantassa yathābhūtaṃ na bhayaṃ hoti gāmaṇi.
tiṇakaṭṭhasamaṃ lokaṃ yadā paññāya passati,
nāññaṃ patthayate kiṃci aññatra appaṭisandhiyā ”ti.
Evampi suññato lokaṃ avekkhati.
|
Bởi vì điều này cũng đã được nói ra:
“Này trưởng
làng, đối với người đang nhìn thấy đúng theo bản thể sự sanh lên
của các pháp một cách rõ rệt, sự liên tục của các hành một cách
rõ rệt thì không có sự sợ hãi.
Khi nào bằng
trí tuệ nhìn thấy thế gian giống như cỏ và củi, thì không ước
nguyện bất cứ điều gì khác, ngoại trừ sự không còn nối liền tái
sanh.”
Xem xét thế giới là trống không còn là như
vậy.
|
Vuttaṃ hetaṃ bhagavatā: “Evameva kho
bhikkhave, bhikkhu rūpaṃ samannesati yāvatā rūpassa gati.
Vedanaṃ samannesati yāvatā vedanāya gati. Saññaṃ samannesati
yāvatā saññāya gati. Saṅkhāre samannesati yāvatā saṅkhārānaṃ
gati. Viññāṇaṃ samannesati yāvatā viññāṇassa gati. [Tassa rūpaṃ
samannesato yāvatā rūpassa gati, vedanaṃ samannesato yāvatā
vedanāya gati, saññaṃ samannesato yāvatā saññāya gati, saṅkhāre
samannesato yāvatā saṅkhārānaṁ gati, viññāṇaṃ samannesato yāvatā
viññāṇassa gati,] yampissa hoti ahanti vā mamanti vā asmīti vā,
tampi tassa na hotī ”ti. Evampi suññato lokaṃ avekkhati.
|
Bởi vì điều này đã
được đức Thế Tôn nói đến: “Này các tỳ khưu, tương tự y như
thế, vị tỳ khưu quán sát sắc đến luôn cả tiến trình của sắc,
quán sát thọ đến luôn cả tiến trình của thọ, quán sát tưởng đến
luôn cả tiến trình của tưởng, quán sát các hành đến luôn cả tiến
trình của các hành, quán sát thức đến luôn cả tiến trình của
thức. Trong khi vị ấy đang quán sát sắc đến luôn cả tiến trình
của sắc, trong khi đang quán sát thọ đến luôn cả tiến trình của
thọ, trong khi đang quán sát tưởng đến luôn cả tiến trình của
tưởng, trong khi đang quán sát các hành đến luôn cả tiến trình
của các hành, trong khi đang quán sát thức đến luôn cả tiến
trình của thức, ý niệm về ‘tôi’ hay ‘của tôi’ hay ‘tôi là’ đều
không khởi lên ở vị ấy.” Xem xét thế giới là trống không còn
là như vậy.
|
Suññato lokaṃ avekkhassū ti suññato
lokaṃ avekkhassu paccavekkhassu dakkhassu tulehi tīrehi
vibhāvehi vibhūtaṃ karohī ’ti - suññato lokaṃ avekkhassu.
|
|
Mogharāja sadā sato ti -
Mogharājā ti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ ālapati. Sadā ti
sabbakālaṃ –pe– pacchime vayo khandhe. Sato ti - catūhi
kāraṇehi sato: kāye kāyānupassanāsatipaṭṭhānaṃ bhāvento sato
–pe–. So vuccati sato ’ti - mogharāja sadā sato.
|
|
Trang 394:
|
Trang 395:
|
Attānudiṭṭhiṃ ūhaccā ti
attānudiṭṭhi vuccati vīsativatthukā sakkāyadiṭṭhi. “Idha
assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido
ariyadhamme avinīto sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa
akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati,
rūpavantaṃ vā attānaṃ, attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ,
vedanaṃ – saññaṃ – saṅkhāre – viññāṇaṃ attato samanupassati,
viññāṇavantaṃ vā attānaṃ, attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā
attānaṃ, yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahaṇaṃ,
diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ
diṭṭhisaṃyojanaṃ, gāho patiṭṭhāho , abhiniveso parāmāso kummaggo
micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyesagāho viparītagāho
vipallāsagāho micchāgāho ayāthāvakasmiṃ yāthāvakanti gāho yāvatā
dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni.” Ayaṃ attānudiṭṭhi. Attānudiṭṭhiṃ
ūhaccā ti attānudiṭṭhiṃ ūhacca samūhacca uddharitvā
samuddharitvā uppāṭayitvā samuppāṭayitvā pajahetvā vinodetvā
byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvā ’ti; - attānudiṭṭhiṃ ūhacca. |
|
Evaṃ maccutaro siyā ti evaṃ maccupi
tareyyāsi, jarāpi tareyyāsi, maraṇampi tareyyāsi uttareyyāsi
patareyyāsi samatikkameyyāsi vītivatteyyāsī ’ti - evaṃ maccutaro
siyā. |
|
Evaṃ lokaṃ avekkhantan ti evaṃ
lokaṃ avekkhantaṃ paccavekkhantaṃ tulayantaṃ tīrayantaṃ
vibhāvayantaṃ vibhūtaṃ karontan ’ti - evaṃ lokaṃ avekkhantaṃ. |
|
Maccurājā na passatī ti maccupi
maccurājā māropi maccurājā maraṇampi maccurājā. Na passatī
ti maccurājā na passati na dakkhati nādhigacchati na vindati na
paṭilabhati. Vuttaṃ hetaṃ bhagavatā: “Seyyathāpi bhikkhave
āraññako migo araññe pavane caramāno vissattho gacchati,
vissattho tiṭṭhati, vissattho nisīdati, vissattho seyyaṃ
kappeti. Taṃ kissa hetu? Anāpāthagato bhikkhave, luddassa.
Evameva kho bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca
akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ
paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati bhikkhave
bhikkhu andhamakāsi māraṃ, apadaṃ vadhitvā māracakkhuṃ adassanaṃ
gato pāpimato.
|
|
Trang 396:
|
Trang 397:
|
Punacaparaṃ bhikkhave bhikkhu
vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso
ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ
jhānaṃ –pe– tatiyaṃ jhānaṃ –pe– catutthaṃ jhānaṃ upasampajja
viharati. Ayaṃ vuccati bhikkhave bhikkhu andhamakāsi māraṃ,
apadaṃ vadhitvā māracakkhuṃ adassanaṃ gato pāpimato.
|
|
Punacaparaṃ bhikkhave bhikkhu sabbaso
rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā
nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso ’ti ākāsānañcāyatanaṃ
upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati bhikkhave bhikkhu andhamakāsi
māraṃ, apadaṃ vadhitvā māracakkhuṃ adassanaṃ gato pāpimato.
|
|
Punacaparaṃ bhikkhave bhikkhu sabbaso
ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇan ’ti
viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati, sabbaso
viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī ’ti
ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati, sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ
samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati,
sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma
saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati, paññāya cassa disvā
āsavā parikkhīṇā honti. Ayaṃ vuccati bhikkhave bhikkhu
andhamakāsi māraṃ, apadaṃ vadhitvā māracakkhuṃ adassanaṃ gato
pāpimato. Tiṇṇo loke visattikaṃ so vissattho gacchati, vissattho
tiṭṭhati, vissattho nisīdati, vissattho seyyaṃ kappeti. Taṃ
kissa hetu? Anāpāthagato bhikkhu pāpimato ”ti - maccurājā na
passatī ’ti.
|
|
Tenāha bhagavā:
“Suññato lokaṃ avekkhassu
mogharājā sadā sato,
attānudiṭṭhiṃ ūhacca
evaṃ maccutaro siyā,
evaṃ lokaṃ avekkhantaṃ,
maccurājā na passatī ”ti.
|
Vì thế, đức Thế Tôn đã nói rằng:
“Ngươi hãy xem
xét thế giới là trống không,
này Mogharāja,
hãy luôn luôn có niệm.
Sau khi nhổ lên
tà kiến về bản ngã,
như vậy có thể
vượt qua Tử Thần.
Người đang xem
xét thế giới như vậy,
Thần Chết không
nhìn thấy (người ấy).”
|
Saha gāthāpariyosānā –pe– “Satthā me
bhante bhagavā, sāvakohamasmī ”ti.
|
Cùng với lúc kết thúc câu kệ ngôn, –nt–
“Bạch Ngài, đức Thế Tôn là bậc đạo sư của con, con là người đệ
tử.”
|
Mogharājasuttaniddeso
samatto.
|
Diễn Giải Kinh Mogharāja được hoàn tất.
|
Trang 398:
|
Trang 399:
|
16. PIṄGIYASUTTANIDDESO - DIỄN GIẢI KINH PIṄGIYA
|
▪ 16 - 1
|
▪ 16 - 1
|
(XVII) Câu hỏi của thanh niên
Pingiya: |
Jiṇṇohamasmi abalo vivaṇṇo (iccāyasmā
piṅgiyo)
nettā na suddhā savanaṃ na phāsu,
māhaṃ nassaṃ momuho antarāva
ācikkha dhammaṃ yamahaṃ vijaññaṃ
jātijarāya idha vippahānaṃ.
|
(Tôn giả
Piṅgiya nói rằng:) “Con đã già, yếu sức, không còn vẻ đẹp, cặp
mắt không còn trong sáng, việc nghe không thoải mái. Mong rằng
con chớ mệnh chung trong lúc còn mê muội. Xin Ngài hãy chỉ dạy
về Giáo Pháp để con có thể nhận thức sự lìa bỏ đối với sanh và
già ở nơi đây.”
|
Pingiya:
1120. Tôn giả Pin-gi-ya:
Con đã già, yếu đuối,
Không còn có dung sắc,
Mắt không thấy rõ ràng,
Tai không nghe thông suốt,
Ðể con khỏi mệnh chung,
Với tâm tư si ám,
Mong Ngài nói Chánh pháp,
Nhờ rõ biết pháp ấy,
Chính tại ở đời này,
Con đoạn tận sanh già.
(Kinh
Tập, chương V) |
Jiṇṇohamasmi abalo vivaṇṇo ti -
Jiṇṇohamasmī ti jiṇṇo vuddho mahallako addhagato
vayo-anuppatto vīsaṃvassasatiko jātiyā. Abalo ti abalo
dubbalo appabalo appathāmo. Vivaṇṇo ti vītavaṇṇo
vigatavaṇṇo vigacchitavaṇṇo, yā sā purimā subhā vaṇṇanibhā sā
antarahitā ādīnavo pātubhūto ’ti - jiṇṇohamasmi abalo vivaṇṇo.
|
|
Iccāyasmā piṅgiyo ti - Iccā
ti padasandhi –pe– Āyasmā ti piyavacanaṁ –pe– Piṅgiyo
ti tassa brāhmaṇassa nāmaṁ –pe– abhilāpo ’ti - iccāyasmā
piṅgiyo.
|
|
Nettā na suddhā savanaṃ na phāsū ti
nettā asuddhā avisuddhā aparisuddhā avodātā. No tathā cakkhunā
rūpe passāmī ’ti nettā na suddhā. Savanaṃ na phāsū ti
sotā asuddhā avisuddhā aparisuddhā avodātā. No tathā sotena
saddaṃ suṇāmī ’ti - nettā na suddhā savanaṃ na phāsu.
|
|
Māhaṃ nassaṃ momuho antarāvā ti -
Māhaṃ nassan ti māhaṃ nassaṃ māhaṃ vinassaṃ māhaṃ
panassaṃ. Momuho ti momuho mohamūḷho avidvā avijjāgato
aññāṇī avibhāvī duppañño. Antarāvā ti tuyhaṃ dhammaṃ
diṭṭhiṃ paṭipadaṃ maggaṃ anaññāya anadhigantvā aviditvā
apaṭilabhitvā aphassayitvā asacchikaritvā antarāyeva kālaṃ
kareyyan ’ti - māhaṃ nassaṃ momuho antarāva.
|
|
Trang 400:
|
Trang 401:
|
Ācikkha dhammaṃ yamahaṃ vijaññan ti
- Dhamman ti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ
pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ
parisuddhaṃ brahmacariyaṃ, cattāro satipaṭṭhāne, cattāro
sammappadhāne, cattāro iddhipāde, pañcindriyāni, pañca balāni,
satta bojjhaṅge, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ, nibbānañca,
nibbānagāminiñca paṭipadaṃ ācikkha desehi paññapehi paṭṭhapehi
vivarāhi vibhajāhi uttānīkarohi pakāsehī ’ti - ācikkha dhammaṃ.
Yamahaṃ vijaññan ti yamahaṃ jāneyyaṃ ājāneyyaṃ vijāneyyaṃ
paṭivijāneyyaṃ paṭivijjheyyaṃ adhigaccheyyaṃ phasseyyaṃ
sacchikareyyan ’ti - ācikkha dhammaṃ yamahaṃ vijaññaṃ.
|
|
Jātijarāya idha vippahānan ti
idheva jātijarāmaraṇassa pahānaṃ vūpasamaṃ paṭinissaggaṃ
paṭippassaddhiṃ amataṃ nibbānan ’ti - jātijarāya idha
vippahānaṃ.
|
|
Tenāha so brāhmaṇo:
“Jiṇṇohamasmi abalo vivaṇṇo (iccāyasmā piṅgiyo)
nettā na suddā savanaṃ na phāsu
māhaṃ nassaṃ momuho antarāva
ācikkha dhammaṃ yamahaṃ vijaññaṃ
jātijarāya idha vippahānan ”ti.
|
Vì thế, đức Thế Tôn đã nói rằng:
(Tôn giả
Piṅgiya nói rằng:) “Con đã già, yếu sức, không còn vẻ đẹp,
cặp mắt không
còn trong sáng, việc nghe không thoải mái.
Mong rằng con
chớ mệnh chung trong lúc còn mê muội.
Xin Ngài hãy
chỉ dạy về Giáo Pháp để con có thể nhận thức
sự lìa bỏ đối
với sanh và già ở nơi đây.”
|
▪ 16 - 2
|
▪ 16 - 2
|
Disvāna rūpesu vihaññamāne (piṅgiyāti
bhagavā)
ruppanti rūpesu janā pamuttā,
tasmā tuvaṃ piṅgiya appamatto
jahassu rūpaṃ apunabbhavāya.
|
(Đức Thế Tôn
nói: “Này Piṅgiya,) sau khi nhìn thấy những người bị sầu khổ ở
các sắc, các hạng người xao lãng bị khổ sở ở các sắc, vì thế,
này Piṅgiya, ngươi (là người) không xao lãng, hãy từ bỏ sắc để
không còn hiện hữu lại nữa.”
|
Thế Tôn:
1121. Thế Tôn đáp lại rằng:
Hỡi này Pin-gi-ya,
Thấy được sự tác hại,
Trong các loại sắc pháp,
Chúng sanh sống phóng dật,
Bị phiền lụy trong sắc,
Do vậy, Pin-gi-ya,
Ông chớ có phóng dật,
Hãy từ bỏ sắc pháp
Chớ đi đến tái sanh.
(Kinh
Tập, chương V) |
Disvāna rūpesu vihaññamāne ti -
Rūpan ti cattāro ca mahābhūtā catunnañca mahābhūtānaṃ
upādāya rūpaṃ. Sattā rūpahetu rūpapaccayā rūpakāraṇā haññanti
vihaññanti upahaññanti upaghātīyanti. Rūpe sati vividhā
kammakāraṇā kārenti. Kasāhipi tāḷenti vettehipi tāḷenti
addhadaṇḍakehipi tāḷenti, hatthampi chindanti, pādampi
chindanti, hatthapādampi chindanti, kaṇṇampi chindanti, –
|
|
Trang 402:
|
Trang 403:
|
– nāsampi chindanti, kaṇṇanāsampi
chindanti, bilaṅgathālikampi karonti, saṅkhamuṇḍikampi karonti,
rāhumukhampi karonti, jotimālikampi karonti, hatthapajjotikampi
karonti, erakavattikampi karonti, cīrakavāsikampi karonti,
eṇeyyakampi karonti, balisamaṃsikampi karonti, kahāpaṇākampī
karonti, khārāpatacchikampi karonti, paḷighaparivattikampi
karonti, paḷālapiṭṭhikampi karonti, tattenapi telena osiñcanti,
sunakhehipi khādāpenti, jīvantampi sūle uttāsenti, asināpi sīsaṃ
chindanti. Evaṃ sattā rūpahetu rūpapaccayā rūpakāraṇā haññanti
vihaññanti upahaññanti upaghātīyanti. Evaṃ haññamāne vihaññamāne
upahaññamāne upaghātīyamāne disvā passitvā tulayitvā tīrayitvā
vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā ’ti - disvāna rūpesu vihaññamāne.
|
|
Piṅgiyāti bhagavā ti - Piṅgiyā
ti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati. Bhagavā ti
gāravādhivacanametaṃ –pe– sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavā ’ti
- piṅgiyāti bhagavā.
|
|
Ruppanti rūpesu janā pamattā ti -
Ruppantī ti ruppanti kuppanti pīḷayanti ghaṭṭayanti,
byādhitā domanassitā honti. Cakkhurogena ruppanti kuppanti
pīḷayanti ghaṭṭayanti, byādhitā domanassitā honti. Sotarogena
–pe– kāyarogena – ḍaṃsamakasavātātapasiriṃsapasamphassena
ruppanti kuppanti pīḷayanti ghaṭṭayanti, byādhitā domanassitā
hontī ’ti - ruppanti rūpesu. Athavā cakkhusmiṃ hīyamāne hāyamāne
parihāyamāne vemāne vigacchamāne antaradhāyamāne ruppanti –pe–
domanassitā honti. Sotasmiṃ – ghānasmiṃ – jivhāya – kāyasmiṃ –
rūpasmiṃ – saddasmiṃ – gandhasmiṃ – rasasmiṃ – phoṭṭhabbasmiṃ –
kulasmiṃ – gaṇasmiṃ – āvāsasmiṃ – lābhasmiṃ – yasasmiṃ –
pasaṃsāya – sukhasmiṃ – cīvarasmiṃ – piṇḍapātasmiṃ –
senāsanasmiṃ – gilānapaccayabhesajjaparikkhārasmiṃ hīyamāne
hāyamāne parihāyamāne vemāne vigacchamāne antaradhāyamāne
ruppanti kuppanti pīḷayanti ghaṭṭayanti, byādhitā domanassitā
hontī ’ti - evampi ‘ruppanti rūpesu.’ Janā ti khattiyā ca
brāhmaṇā ca vessā ca suddā ca gahaṭṭhā ca pabbajitā ca devā ca
manussā ca. Pamattā ti pamādo vattabbo: kāyaduccaritena
vā vacīduccaritena vā manoduccaritena vā pañcasu kāmaguṇesu
cittassa vossaggo vossaggānuppadānaṃ kusalānaṃ vā dhammānaṃ
bhāvanāya asakkaccakiriyatā asātaccakiriyatā anavaṭṭhitakiriyatā
olīnavuttitā nikkhittachandatā nikkhittadhuratā anāsevanā
abhāvanā abahulīkammaṃ anadhiṭṭhānaṃ ananuyogo pamādo. Yo
evarūpo pamādo pamajjanā pamajjitattaṃ, ayaṃ vuccati pamādo.
Iminā pamādena samannāgatā janā pamattā ’ti - ruppanti rūpesu
janā pamattā.
|
|
Trang 404:
|
Trang 405:
|
Tasmā tuvaṃ piṅgiya appamatto ti -
Tasmā ti tasmā taṃkāraṇā taṃhetu tappaccayā taṃnidānā
evaṃ ādīnavaṃ sampassamāno rūpesū ’ti - tasmā tuvaṃ piṅgiya.
Appamatto ti sakkaccakārī sātaccakārī –pe– appamādo kusalesu
dhammesū ’ti - tasmā tuvaṃ piṅgiya appamatto.
|
|
Jahassu rūpaṃ apunabbhavāyā ti -
Rūpan ti cattāro mahābhūtā catunnañca mahābhūtānaṃ upādāya
rūpaṃ. Jahassu rūpan ti jahassu rūpaṃ, pajahassu rūpaṃ,
vinodehi rūpaṃ, byantīkarohi rūpaṃ, anabhāvaṃ gamehi rūpaṃ.
Apunabbhavāyā ti yathā te rūpaṃ idheva nirujjheyya puna
paṭisandhiko bhavo na nibbatteyya kāmadhātuyā cā rūpadhātuyā vā
arūpadhātuyā vā, kāmabhave vā rūpabhave vā arūpabhave vā,
saññābhave vā asaññābhave vā nevasaññānāsaññābhave vā,
ekavokārabhave vā catuvokārabhave vā pañcavokārabhave vā,
punagatiyā vā upapattiyā vā paṭisandhiyā bhave vā saṃsāre vā
vaṭṭe vā na janeyya na saṃjaneyya na nibbatteyya
nābhinibbatteyya, idheva nirujjheyya vūpasameyya atthaṃ
gaccheyya paṭippassambheyyā ’ti - jahassu rūpaṃ apunabbhavāya.
|
|
Tenāha bhagavā:
“Disvāna rūpesu vihaññamāne (piṅgiyāti bhagavā)
ruppanti rūpesu janā pamattā,
tasmā tuvaṃ piṅgiya appamatto
jahassu rūpaṃ apunabbhavāyā ”ti.
|
Vì thế, đức Thế Tôn đã nói rằng:
(Đức Thế Tôn
nói: “Này Piṅgiya,) sau khi nhìn thấy những người bị sầu khổ ở
các sắc, các hạng người xao lãng bị khổ sở ở các sắc, vì thế,
này Piṅgiya, ngươi (là người) không xao lãng, hãy từ bỏ sắc để
không còn hiện hữu lại nữa.”
|
▪ 16 - 3
|
▪ 16 - 3
|
Disā catasso vidisā catasso
uddhaṃ adho dasadisā imāyo,
na tuyhaṃ adiṭṭhaṃ asutāmutaṃ vā
atho aviññātaṃ kiñcanamatthi loke
ācikkha dhammaṃ yamahaṃ vijaññaṃ
jātijarāya idha vippahānaṃ.
|
Bốn hướng
chính, bốn hướng phụ, bên trên, bên dưới, đây là mười phương.
Đối với Ngài, không có điều gì ở thế gian là không được thấy,
không được nghe, không được cảm giác, và không được nhận thức
(bởi Ngài). Xin Ngài hãy chỉ dạy về Giáo Pháp để con có thể nhận
thức sự lìa bỏ đối với sanh và già ở nơi đây.
|
Pingiya:
1122. Bốn phương chính, bốn phụ,
Cộng thêm trên và dưới,
Như vậy có mười phương,
Và trong thế giới này,
Không có sự việc gì,
Mà Ngài không được thấy,
Không nghe, không nghĩ đến,
Và không được thức tri,
Hãy nói đến Chánh pháp,
Nhờ rõ biết pháp này,
Con ngay tại đời này,
Ðoạn tận được sanh già.
(Kinh
Tập, chương V) |
Disā catasso vidisā catasso uddhaṃ adho
dasadisā imāyo ti dasadisā.
|
|
Na tuyhaṃ adiṭṭhaṃ asutāmutaṃ vā atho
aviññātaṃ kiñcanamatthi loke ti tuyhaṃ adiṭṭhaṃ asutaṃ
amutaṃ aviññātaṃ kiñci attattho vā parattho vā ubhayattho vā
diṭṭhadhammiko vā attho samparāyiko vā attho uttāno vā attho
gambhīro vā attho gūḷho vā attho paṭicchanno vā attho neyyo vā
attho nīto vā attho anavajjo vā attho nikkileso vā attho vodāno
vā attho paramattho vā attho natthi, na santi na saṃvijjati
nūpalabbhatī ’ti - na tuyhaṃ adiṭṭhaṃ asutāmutaṃ vā atho
aviññātaṃ kiñcanamatthi loke.
|
|
Trang 406:
|
Trang 407:
|
Ācikkha dhammaṃ yamahaṃ vijaññan ti
- Dhamman ti ādikalyāṇaṃ –pe– nibbānañca nibbānagāminiñca
paṭipadaṃ ācikkhāhi desehi paññapehi paṭṭhapehi vivarāhi
vibhajāhi uttānīkarohi pakāsehi. Yamahaṃ vijaññan ti
yamahaṃ jāneyyaṃ ājāneyyaṃ vijāneyyaṃ paṭivijāneyyaṃ
paṭivijjheyyaṃ adhigaccheyyaṃ phasseyyaṃ sacchikareyyan ’ti -
ācikkha dhammaṃ yamahaṃ vijaññaṃ.
|
|
Jātijarāya idha vippahānan ti
idheva jātijarāmaraṇassa pahānaṃ vūpasamaṃ paṭinissaggaṃ
paṭippassaddhiṃ amataṃ nibbānan ’ti - jātijarāya idha
vippahānaṃ.
|
|
Tenāha so brāhmaṇo:
“Disā catasso vidisā catasso
uddhaṃ adho dasadisā imāyo,
na tuyhaṃ adiṭṭhaṃ asutāmutaṃ vā.
atho aviññātaṃ kiñcanamatthi loke
ācikkha dhammaṃ yamahaṃ vijaññaṃ
jātijarāya idha vippahānan ”ti.
|
Vì thế, vị Bà-la-môn ấy đã nói rằng:
“Bốn hướng
chính, bốn hướng phụ, bên trên, bên dưới, đây là mười phương.
Đối với Ngài, không có điều gì ở thế gian là không được thấy,
không được nghe, không được cảm giác, và không được nhận thức
(bởi Ngài). Xin Ngài hãy chỉ dạy về Giáo Pháp để con có thể nhận
thức sự lìa bỏ đối với sanh và già ở nơi đây.”
|
▪ 16 - 3
|
▪ 16 - 4
|
Taṇhādhipanne manuje pekkhamāno (piṅgiyāti bhagavā)
santāpajāte jarasā parete
tasmā tuvaṃ piṅgiya appamatto
jahassu taṇhaṃ apunabbhavāya. |
(Đức Thế Tôn
nói: “Này Piṅgiya,) trong khi xem xét những con người bị ngự trị
bởi tham ái, bị sanh khởi bực bội, bị chế ngự bởi già; vì thế,
này Piṅgiya, ngươi (là người) không xao lãng, hãy từ bỏ tham ái
để không còn hiện hữu lại nữa.”
|
Thế Tôn:
1123. Thế Tôn nói như sau:
Hỡi này Pin-gi-ya!
Thấy chúng sanh loài Người,
Rơi vào trong khát ái,
Bị già nua đốt cháy,
Bị già nua chinh phục
Do vậy, Pin-gi-ya,
Ông chớ có phóng dật
Hãy từ bỏ khát ái,
Không còn bị tái sanh.
(Kinh
Tập, chương V) |
Taṇhādhipanne manuje pekkhamāno ti - Taṇhā ti
rūpataṇhā –pe– dhammataṇhā. Taṇhādhipanne ti
taṇhāadhipanne taṇhānuge taṇhānugate taṇhānusaṭe taṇhāyāpanne
paṭipanne abhibhūte pariyādinnacitte. Manuje ti
sattādhivacanaṃ. Pekkhamāno ti pekkhamāno dakkhamāno
olokayamāno nijjhāyamāno upaparikkhayamāno ’ti - taṇhādhipanne
manuje pekkhamāno.
|
|
Piṅgiyāti bhagavā ti - Piṅgiyā ti bhagavā taṃ
brāhmaṇaṃ nāmena ālapati. Bhagavā ti gāravādhivacanametaṃ
–pe– sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavā ’ti - piṅgiyāti bhagavā.
|
|
Trang 408:
|
Trang 409:
|
Santāpajāte jarasā parete ti - Santāpajāte ti
jātiyā santāpajāte, jarāya santāpajāte, vyādhinā santāpajāte,
maraṇena santāpajāte, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsehi
santāpajāte, nerayikena dukkhena santāpajāte –pe–
diṭṭhibyasanena dukkhena santāpajāte ītijāte upaddavajāte
upasaggajāte’ ti; - santāpajāte. Jarasā parete ti jarāya
phuṭṭhe parete samohite samannāgate jātiyā anugate jarāya
anusaṭe byādhinā abhibhūte maraṇena abbhāhate atāṇe alene
asaraṇe asaraṇībhūte ’ti - santāpajāte jarasā parete.
|
|
Tasmā tuvaṃ piṅgiya appamatto ti - Tasmā ti tasmā
taṃkāraṇā taṃhetu tappaccayā taṃnidānā, evaṃ ādīnavaṃ
sampassamāno taṇhāyā ’ti - tasmā tuvaṃ piṅgiya. Appamatto
ti sakkaccakārī –pe– appamādo kusalesu dhammesū ’ti - tasmā
tuvaṃ piṅgiya appamatto.
|
|
Jahassu taṇhaṃ apunabbhavāyā ti - Taṇhā ti
rūpataṇhā –pe– dhammataṇhā. Jahassu taṇhan ti jahassu
taṇhaṃ, pajahassu taṇhaṃ, vinodehi taṇhaṃ, byantīkarohi taṇhaṃ,
anabhāvaṃ gamehi taṇhaṃ. Apunabbhavāyā ti yathā te –pe–
puna paṭisandhiko bhavo na nibbatteyya kāmadhātuyā cā
rūpadhātuyā vā arūpadhātuyā vā kāmabhave vā rūpabhave vā
arūpabhave vā saññābhave vā asaññābhave vā nevasaññānāsaññābhave
vā ekavokārabhave vā catuvokārabhave vā pañcavokārabhave vā
punagatiyā vā upapattiyā vā paṭisandhiyā vā bhave vā saṃsāre vā
vaṭṭe vā na janeyya na sañjaneyya na nibbatteyya
nābhinibbatteyya, idheva nirujjheyya vūpasameyya atthaṃ
gaccheyya paṭippassambheyyā ’ti - jahassu taṇhaṃ apunabbhavāya.
|
|
Tenāha bhagavā:
“Taṇhādhipanne
manuje pekkhamāno - (piṅgiyāti bhagavā)
santāpajāte jarasā parete,
tasmā tuvaṃ piṅgiya appamatto
jahassu taṇhaṃ apunabbhavāyā ”ti.
|
Vì thế, đức Thế Tôn đã nói rằng:
(Đức Thế Tôn
nói: “Này Piṅgiya,) trong khi xem xét những con người bị ngự trị
bởi tham ái, bị sanh khởi bực bội, bị chế ngự bởi già; vì thế,
này Piṅgiya, ngươi (là người) không xao lãng, hãy từ bỏ tham ái
để không còn hiện hữu lại nữa.”
|
Trang 410:
|
Trang 411:
|
Saha gāthāpariyosānā
tena brāhmaṇena saddhiṃ ekacchandā ekapayogā ekādhippāyā
ekavāsanavāsitā, tesaṃ anekapāṇasahassānaṃ virajaṃ vītamalaṃ
dhammacakkhuṃ udapādi: ‘Yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ
nirodhadhamman ’ti. Tassa brāhmaṇassa virajaṃ vītamalaṃ
dhammacakkhuṃ udapādi: ‘Yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ
nirodhadhamman ’ti. Saha dhammacakkhussa paṭilābhā
ajinajaṭāvākacīradaṇḍakamaṇḍalukesā ca massu ca antarahitā
bhaṇḍukāsāyavatthavasano saṅghāṭipattacīvaradharo bhikkhu
anvatthapaṭipattiyā pañjaliko bhagavantaṃ namassamāno nisinno
hoti: “Satthā me bhante bhagavā, sāvakohamasmī ”ti.
|
Cùng với lúc kết thúc câu kệ ngôn, Pháp
nhãn không nhiễm bụi trần, không vết nhơ đã sanh khởi đến nhiều
ngàn sanh mạng là những người có cùng sự mong muốn, có cùng sự
thực hành, có cùng chủ tâm, có cùng sự huân tập thành thói quen
(trong quá khứ) với vị Bà-la-môn ấy, rằng: “Điều gì có bản tánh
được sanh lên, toàn bộ điều ấy đều có bản tánh hoại diệt.” Pháp
nhãn không nhiễm bụi trần, không vết nhơ đã sanh khởi đến vị
Bà-la-môn ấy rằng: “Điều gì có bản tánh được sanh lên, toàn bộ
điều ấy đều có bản tánh hoại diệt.” Cùng với việc đạt được Pháp
nhãn, áo choàng da dê, tóc bện, y phục vỏ cây, gậy chống ba
chân, bình nước, tóc, và râu đều biến mất, trở thành vị tỳ khưu
có đầu cạo, mặc y phục vải màu ca-sa, mang y hai lớp, bình bát,
và y, bằng hành động thuận theo đạo lý, đã ngồi xuống, chắp tay
lên, cúi lạy đức Thế Tôn (nói rằng): “Bạch Ngài, đức Thế Tôn là
bậc đạo sư của con, con là người đệ tử.” |
Piṅgiyasuttaniddeso
samatto.
|
Diễn Giải Kinh Piṅgiya được hoàn tất.
|
<Trang Trước> |
<Trang Kế> |
|